Keizerin Elisabeth van Oostenrijk-Hongarije (Sisi)



Op deze pagina staat de legende van Keizerin Elisabeth van Oostenrijk-Hongarije “Sisi”!




Schilderij van: Wikipedia

Elisabeth Amalie Eugenie wordt geboren op 24 december 1837 als vierde kind en als tweede dochter van Hertog Maximilian Joseph in Beieren uit het
Huis Wittelsbach (beter bekend als Hertog Max in Beieren) en Prinses Maria Ludovika Wilhelmine van Beieren (Ludovika van Beieren).

Hertog Max is de zoon van Pius August in Beieren en Amalie Luise von Arenberg.
Prinses Ludovika van Beieren is de dochter van Koning Maximilian I Joseph van Beieren en Caroline von Baden.

Elisabeth bracht met haar zussen en broers een gelukkige kindertijd door in Possenhofen aan de Starnberger See. Hun
ouders hadden geen verplichtingen aan het Beiers hof en zo konden de kinderen de vrijheid krijgen die ze nodig hadden.

Beieren is sinds 1 januari 1806 een koninkrijk geworden. Het Koninkrijk Beieren houdt op te bestaan na de Eerste Wereldoorlog. De tak van Beieren bestaat
nog steeds. Na de afschaffing van de monarchie in Beieren in 1918 vervulde de voormalige Koninklijke Familie van Beieren nog een belangrijke sociale rol
in de deelstaat Beieren. De Beierse regering erkende dit onder meer door de familie regelmatig toestemming te verlenen gebruik te maken van voormalige
koninklijke residenties. Sinds 8 juli 1996 is Franz van Beieren het familiehoofd en woont in één van de vleugels van Paleis Nymphenburg te München.

Elisabeth erfde van haar vader de afkeer van ceremonieel, de liefde voor de natuur en voor paarden en de neiging tot reizen en trekken. De ouders
van Elisabeth hadden geen gelukkig huwelijk. Hertog Max heeft veel minnaressen en buitenechtelijke kinderen. Hertog Max was vaak weg van huis bij
zijn minnaressen, maar als hij thuis was, was hij een ideale vader. Hertog Max schreef gedichten, componeerde muziek en schreef theaterstukken.

Ze is algemeen bekend onder haar bijnaam "Sisi", zoals haar familie haar noemde. Soms schreef Elisabeth in haar brieven op het
einde de naam: “Lisi”. Elisabeth ondertekende haar brieven naar intimi met zowel Lisi als met Sisi. De naam Lisi gebruikte ze
echter minder vaak dan de naam Sisi. Door de filmtrilogie is nog een tweede bijnaam verspreid “Sissi”.

Huwelijk en Keizerin


Franz-Joseph is geboren op 18 augustus 1830 als zoon van Aartshertogin Sophie en de troonopvolger Franz-Karl van Oostenrijk. Aartshertogin Sophie
is geboren op 27 januari 1805 als dochter van Koning Maximilian I Joseph van Beieren en Caroline von Baden. Op 3 november 1824 huwt Sophie met de
troonopvolger Franz-Karl van Oostenrijk. In 1848 wordt Ferdinand I gedwongen om afstand van de troon te doen. Op sterk aandringen van zijn vrouw Sophie,
doet Franz-Karl afstand van zijn rechten op de troon ten gunste van zijn zoon Franz-Joseph. Op 2 december 1848 kwam Franz-Joseph op de troon. Franz-Joseph
had een sterk ontwikkeld plichtsgevoel en was een harde werker. Franz-Joseph regeerde oppermachtig.

Aartshertogin Sophie had met haar zuster Ludovika bepaald dat Franz-Joseph met Néné (Helene) moest trouwen. In 1853 begeleidt Elisabeth (toen 15 jaar)
haar moeder en oudere zus Helene op een reis naar het Oostenrijkse Ischl, waar Helene de aandacht van de 23 jarige keizer Franz-Joseph I van Oostenrijk
moest trekken. Franz-Joseph had alleen maar oog voor Elisabeth en vroeg haar ten huwelijk. Op 19 augustus 1853 wordt officieel de verloving bekend gemaakt
van Elisabeth en Franz-Joseph. De verloving betekent dat ze haar persoonlijke vrijheid heeft opgegeven. De dagen voor het huwelijk wordt Elisabeth steeds
stiller. Op 22 april 1854 komt Elisabeth in Wenen aan. Franz-Joseph en Elisabeth traden in de avond van 24 april 1854 in het huwelijk in Wenen in de
Augustinerkirsche. De Weense aartsbisschop Kardinaal Rauscher leidt de dienst. Als huwelijkssieraad had Elisabeth een eenvoudige bloemenkrans van
filigraan op het hoofd. Na de plechtigheid barst ze in tranen uit en verlaat ze de zaal van de appartementen in de Hofburg.




In het begin probeert Elisabeth aan de verwachting van het Hof te voldoen. Steeds meer begint Elisabeth te lijden aan het verlies
van haar persoonlijke vrijheid. Ze krijgt last van slapeloosheid en gebrek aan eetlust. Elisabeth, die vrij en buiten de stad is
opgegroeid, wil niets weten van al die duizenden verplichtingen die het hofleven kenmerken.

In de Hofburg laat Elisabeth turntoestellen plaatsen. Elisabeth wilde ook een bad en een wc plaatsen in haar appartementen. Dit zorgde
voor veel kritiek. Maar in 1876 krijgt Elisabeth van Franz-Joseph deze voorzieningen als eerste lid van de Keizerlijke Familie. In Paleis
Schönbrunn laat Elisabeth ook turntoestellen plaatsen. In Schönbrunn voelt zij zich ook niet thuis. Wel beleeft ze veel plezier aan de
gigantische tuin waar ze naar hartenlust kan wandelen en paardrijden.

Elisabeth hield van dichters als Shakespeare en Heinrich Heine.

Elisabeth kreeg in korte tijd 3 kinderen: Sophie, Gisela en Kroonprins Rudolf. Elisabeth wil haar kinderen om zich heen hebben en niet
ergens ver weg in een kinderkamer waar ze worden opgevoed door haar schoonmoeder Aartshertogin Sophie van Oostenrijk. De plaats van
Elisabeth is aan de zijde van haar man zonder de opvoeding van haar kinderen. Elisabeth mocht haar kinderen alleen op vaste tijden zien.
Franz-Joseph krijgt zijn moeder zover dat de kinderen dichterbij Elisabeth in een kamer verblijven.

Toen Elisabeth met Sophie en Gisela in Hongarije was, kregen de beide meisjes last van hevige diarree en hoge koorts. Gisela herstelde, maar Sophie overlijdt
op 29 mei 1857 in de vroege ochtend aan de gevolgen van een darminfectie. Na de dood van haar oudste dochtertje stortte Keizerin Elisabeth in een hevige
depressie, waaraan ze langdurig zou lijden. Elisabeth geeft zichzelf de schuld van het overlijden van haar dochtertje en sluit zich op en weigert te eten.
Elisabeth kreeg de ziekte anorexia en leed aan waanzin, een voorkomende kwaal in haar familie. Elisabeth´s gedrag werd hierdoor steeds vreemder.

Na de geboorte van Kroonprins Rudolf werd haar gezondheid slecht. Ze had een aanhoudende hoest. Om een longziekte te voorkomen wordt Elisabeth in 1860
op aanraden van haar arts naar Madeira gestuurd. Daarna volgde reizen naar Korfu en Venetië. Uiteindelijk was ze twee jaar weg van het Weense Hof.
Haar kinderen Gisela en Rudolf waren helemaal van haar vervreemd. Als ze terugkeert is Elisabeth een zelfbewuste, trotse schoonheid geworden.

Hieronder ziet u een standbeeld van Keizerin Elisabeth op het eiland Madeira.


Foto: Nadia de Bruin

Gisela en Rudolf worden opgevoed door Aartshertogin Sophie. Daardoor voelt Elisabeth zich niet verbonden met haar kinderen Gisela en Rudolf.

Zoon Rudolf draagt zijn eerste uniform op 2 jarige leeftijd. Op 3 jarige leeftijd moet hij zijn vader vergezellen bij een urenlange troepenparade.
Rudolf krijgt een strenge militaire opvoeding voorschreven. Rudolf wordt schuw, nerveus en een ziekelijk kind. Rudolf krijgt van Graaf Gondrecourt
harde maatregen voorgeschreven zoals koudwaterkuren. Elisabeth is in de eerste levensjaren van Rudolf op reis en heeft dan vooral briefcontact met
haar zoon. In 1865 ziet Elisabeth na lange tijd haar zoon Rudolf. Ze vindt hem zo schuw en nerveus dat ze het levensgevaarlijk vindt. Elisabeth vindt
dat Graaf Gondrecourt weg moet. Franz-Joseph stemt toe en Elisabeth benoemd Graaf Latour tot de opvoeder van Rudolf. Rudolf wordt een open en
geïnteresseerde man. Rudolf voert een jarenlange strijd voor een functie die past bij zijn capaciteiten maar wordt zijn leven lang door zijn vader genegeerd.

Elisabeth was door haar sterke depressies steeds op reis en verwaarloosde dus haar plichten en haar gezin. Vanaf 1863 leert Elisabeth Hongaars.
Elisabeth heeft een grote genegenheid voor het temperamentvolle en trotse Hongaarse volk. Elisabeth zag het tot haar taak om Hongarije en Oostenrijk
weer tot elkaar te brengen. In 1867 lukte het om de landen te verenigen en zo ontstond de dubbelmonarchie: Oostenrijk-Hongarije. Op 8 juni 1867 werden
Elisabeth en Franz-Joseph tot Koning en Koningin van Hongarije gekroond. 10 maanden later beviel Elisabeth van hun vierde kind: dochter Marie-Valerie.
Dochter Marie-Valerie mag Elisabeth wel zelf opvoeden en daarmee voelt ze zich wel mee verbonden. Marie-Valerie wordt altijd mee op reis genomen door
Elisabeth. Marie-Valerie heeft een goede band met Elisabeth. Elisabeth vraagt de kunstpaardrijders Emilie Loiset en Elise Petzhold om haar het kunstrijden
en paardenspringen te leren. Wilde jachtritten zijn haar grootste passie. Bij Slot Gödöllö bij Boedapest laat Elisabeth haar eigen manege bouwen.
Als begeleider en leraar had Elisabeth de Schotse officier William Goerge ‘Bay’ Middleton.

Elisabeth is voortdurend bezig met haar lichaam. Elisabeth haar haar wordt twee tot drie uur lang gekapt. Elisabeth geldt als één van de mooiste vrouwen
van haar tijd en is zich daarvan door en door bewust. De haren van Elisabeth worden iedere 14 dagen met een bijzonder samengesteld mengsel van eigeel en
cognac gewassen. Een procedure die een hele dag in beslag neemt. In latere jaren laat ze haar haren vermoedelijke verven met indigo en een extract van
notendoppen. Tijdens de kappersuren leerde Elisabeth Hongaars en later ook Oud en Nieuw Grieks. Elisabeth probeert veel schoonheidsproducten uit. Ze wijst
zware make-up en parfum sterk af. Elisabeth gaat dagelijks in bad. ’S Nachts slaapt ze vaak met een in schoonheidsazijn gedrenkte doeken op haar heupen om
haar slankheid te behouden. Elisabeth slaapt zonder hoofdkussen. Elisabeth had een goed gebit bewijzen nieuwe bronnen. Regelmatig had ze contact met haar
tandarts. Elisabeth doet elke dag aan sport. Haar favoriete sproten zijn paardrijden, schermen en zwemmen. Ook houdt ze van turnoefeningen. Elisabeth weegt
zich elke dag en noteert haar gewicht maar ook haar sportieve dagprogramma in een boekje.

Elisabeth was 1, 75 meter lang en woog tussen de 45 en 47 kilo. Haar taille was 51 cm lang. Vanaf de jeugd werden de dames ingesnoerd met een korset wat
het lichaam natuurlijk veranderde. Naarmate ze ouder wordt probeert ze steeds extremere diëten. Elisabeth houdt erg van taartje en ijs. Erg belangrijk
voor haar zijn verse melk en melkproducten. Daarom zorgde ze in 1895 voor een eigen kleine melkerij in het Paleispark van Schönbrunn.


Foto: © Schloß Schönbrunn Kultur- und Betriebsges.m.b.H., Severin Wurnig


Keizerin Elisabeth laat haar taille zien.


De kleding van Keizerin Elisabeth.


Een zeldzame foto van een lachende Elisabeth, meestal zien mensen Elisabeth ernstig kijken.




Van links naar rechts, staande Franz-Joseph, zijn broer Ferdinand Maximiliaan, diens vrouw Charlotte en de broers: Carl Ludwig en Ludwig Viktor.
Zittend: Elisabeth met Rudolf, Aartshertogin Sophie en daartussen Gisela en helemaal rechts Franz-Karl.


Kroonprins Rudolf in zijn kindertijd.


Het gezin van Keizerin Elisabeth: Boven: Franz-Joseph en Elisabeth. Beneden: Gisela, Rudolf en Marie-Valerie.
Foto afkomstig uit boek: Kaiserin Elisabeth Museum Possenhofen










Foto afkomstig uit boek: Kaiserin Elisabeth Museum Possenhofen


Keizer Franz-Joseph.

Met haar 31 jaar liet Keizerin Elisabeth zich niet meer fotograferen. Ze heeft een panische angst voor het ouder worden. Daarom zie je haar sindsdien met
een waaier en een parasol voor het gezicht. Elisabeth wordt verbittert, trekt zich steeds meer terug en wordt mensenschuw. Ter afleiding zoekt ze
toevluchtsoorden. Daar horen bij de Hermesvilla in Wenen, Het Archilleion op Korfoe en het Slot Gödöllö bij Boedapest. Hoe verder Elisabeth van Wenen is
hoe beter ze zich voelt. Ze houdt van veel bootreizen. Ze kent geen zeeziekte en houdt van hoge golven. De route die ze reist is van tevoren uitgezet.
Meestal houdt ze zich precies aan het reisschema. Elisabeth is voortdurend in beweging en op één plaats blijven beklemt haar.

Franz-Joseph had sinds 1875 een verhouding met het burgermeisje Anna Nahowsky, hun relatie duurde 14 jaar. Met Anna kreeg hij nog een dochter Helene.


Anna Nahowsky.


Dochter Helene van Keizer Franz-Joseph en Anna Nahowsky.

In 1885 trekt Katharina Schratt de aandacht van Franz-Joseph na de voorstelling Ball der Industriellen. Vanaf dat moment is de keizer een trouwe bezoeker
van de voostellingen waarin Katharina in meespeelt. Elisabeth vindt het wel prima omdat haar huwelijk op dat moment niet gelukkig was en ze doet er alles
aan om het Weense Hof te ontvluchten. Toen Franz-Joseph Katharina leerde kennen had hij nog vier jaar lang een relatie met Anna Nahowsky. Na vier jaar
beëindigde hij deze relatie met Anna. Katharina Schratt wordt op 11 september 1853 geboren. Op 22 september 1879 huwde ze met aristocraat Nikolaus Kiss
de Ittebe met wie ze een zoon krijgt. Het huwelijk is niet gelukkig en ze besluiten uit elkaar te gaan. Een scheiding is nooit aangevraagd en Katharina
blijft officieel getrouwd tot de dood van Nikolaus in 1909. De relatie van Katharina en Franz-Joseph verdiept zich verder na de plotselinge dood van
Kroonprins Rudolf in 1889. Hij bezocht haar bijna dagelijks bij haar villa vlak bij Paleis Schönbrunn, die hij voor haar had gekocht. Hun relatie eindigt
met de dood van Franz-Joseph op 21 november 1916. Voor de buitenwereld is Katharina Schratt officieel de vriendin van Elisabeth. Katharina overlijdt
eenzaam op 17 april 1940 in haar woning aan de Kürtner Ring in Wenen. Het beeld van Katharina als vriendin van Franz-Joseph moet worden bijgesteld.
Door recent onderzoek is gebleken dat Katharina met haar relatie met de keizer gelijktijdig een verhouding had met een Weense aristocraat en dat
daarnaast nog meer mannen in haar leven waren. Of Elisabeth dit wist is niet bekend.


Franz-Joseph en Katharina Schratt.

Op 10 mei 1881 trouwt haar zoon Rudolf tegen de wil van zijn ouders met Prinses Stéphanie van België (21 mei 1864 - 24 augustus 1945), dochter
van Koning Leopold II en Marie-Henriette van Habsburg-Lotharingen, Aartshertogin van Oostenrijk. Op 2 september 1883 krijgt haar zoon Rudolf
een dochtertje: Elisabeth-Marie Henriette Stephanie Gisela (overleden op 16 maart 1963), geen troonopvolger wat iedereen hoopte.

Hoewel hun huwelijk aanvankelijk gelukkig was, was het paar tegen de tijd dat hun enige kind, aartshertogin Elisabeth, geboren werd
op 2 september 1883, uit elkaar gedreven en vond Rudolf troost in drank en ander vrouwelijk gezelschap. Rudolf kreeg veel affaires en
wilde paus Leo XIII schrijven over de mogelijkheid om zijn huwelijk met Stéphanie nietig te verklaren, maar de keizer verbood het.
In 1886 werd bij de echtgenoten gonorroe vastgesteld, waardoor Stéphanie onvruchtbaar werd. Ook kampte Rudolf met ernstige psychische
problemen door zijn keiharde opvoeding. In 1886 heeft Rudolf het jachtslot Mayerling gekocht.

Rond 1882 kreeg Elisabeth reuma en ischias. Het paardrijden kon ze niet meer goed en daarom verkocht ze haar paarden.
Om slank te blijven gaat ze voortaan urenlange geforceerde marsen lopen.

Goede band met Koning Ludwig II van Beieren


Keizerin Elisabeth kon goed opschieten met Koning Ludwig II van Beieren.
Koning Ludwig is geboren op 25 augustus 1848 op Paleis Nymphenburg in München.
Hij is de zoon van Maximilian II en Marie van Pruisen.

Koning Ludwig verlooft zich korte tijd met Sophie in Beieren (22 februari 1847), een zus van Keizerin Elisabeth.
Hij stelt het huwelijk steeds uit vanwege mogelijke bindingsangst. Hertog Max stelt hem een ultimatum.
Ludwig voelt zich hierdoor beledigd en verbreekt de verloving. Vanaf dat moment zoekt hij geen nieuwe vrouw meer.

Sophie in Beieren had in de tijd dat zij verloofd was met Koning Ludwig II een romance met Edgar Hanfstaengl. Sophie was hevig verliefd op
Edgar maar hij werd niet geschikt bevonden voor een huwelijk. Sophie huwde op 28 september 1868 met Hertog Ferdinand van Alençon-Orléans
(12 juli 1840-23 juni 1910). Het was geen gelukkig huwelijk. Sophie kreeg een verhouding met haar gynaecoloog en om een huwelijkscrisis te
laten voorkomen wordt Sophie gedwongen opgenomen in een psychiatrische kliniek. Sophie verbleef vijf maanden in de kliniek, herstelde nog
enige tijd in een slot in Tirol en ging daarna weer terug naar Hertog Ferdinand. Ondanks hun slechte huwelijk kregen Hertog Ferdinand en
Sophie twee kinderen: Louise Victoria (1869-1952) en Philippe Emanuel (1872-1931).

Op 9 juni 1886 wordt Ludwig als Koning afgezet. Hij had zich eerder opgesloten in zijn sprookjeskastelen.
Ludwig wordt op Slot Berg vastgehouden. Op 13 juni 1886 gaan Ludwig en zijn psychiater in de omgeving samen
wandelen maar ze keren niet terug. Na lang zoeken worden hun lichamen gevonden in de Starnberger See. Volgens
de officiële verklaring van de autoriteiten van de Koning heeft Koning Ludwig II zelfmoord gepleegd maar dit
wordt door velen in twijfel getrokken. Elisabeth verblijft dan in Feldafing. Volgens geruchten zou Ludwig hebben
willen zwemmen naar Elisabeth om te vluchten. Hier is echter geen bewijs voor en wordt dus gezien als ongeloofwaardig.
Na de dood van Ludwig gaat Elisabeth minder vaak naar de Starnberger See omdat de herinnering te pijnlijk is.

Tragedie van Mayerling


Maria Alexandrine, Barones von Vetsera, genoemd Mary Vetsera, wordt op 19 maart 1871 geboren als dochter van Baron Albin von Vetsera en Helene Baltazzi.
In september 1888 stuurt Mary Rudolf een brief om aan te geven dat ze hem wilt ontmoeten. Op 12 april 1888 ziet Barones Mary Vetsera kroonprins Rudolf
voor het eerst. Er volgt een geheime verhouding. Rudolf ziet een uitweg in de dood. Mary ziet de dood als ontsnappingsmogelijkheid omdat een langdurige
relatie met haar geliefde geen kans van slagen heeft. Op 28 januari 1889 gaat Rudolf samen met Mary naar het jachtslot. Op 30 januari 1889 in de nacht
schiet Rudolf Mary door het hoofd en later zichzelf. De volgende dag worden ze gevonden met meerdere afscheidsbrieven. De zelfmoord is een schande voor
de Keizerlijke Familie. Een sectie op het lichaam van Rudolf is doorslaggevend voor de oplossing van het probleem. De professoren constateren bij Rudolf
bepaalde vergroeiingen in de hersenen waardoor ze tot de conclusie komen dat Rudolf in een vlaag van verstandverbijstering tot zijn daad is gekomen.
Dit is voldoende om een kerkelijke begrafenis toe te staan. In Heiligenkreuz wordt Mary Vetsera onopvallend begraven op 1 februari 1889. De dood van
Rudolf raakt Elisabeth zo diep dat ze niet aanwezig kan zijn op zijn begrafenis op 5 februari 1889. Elisabeth raakt in een zware depressie, reist veel
en draagt uitsluitend zwarte kleren. Elisabeth keert nog regelmatig terug op Slot Mayerling, dat op bevel van Franz-Joseph in een klooster is veranderd.
Door de dood van Rudolf werd de neef van Franz-Joseph, Franz-Ferdinand, de troonopvolger.


Foto: Mary Vetsera in 1888, Österreichische Nationalbibliothek


Foto: Rudolf in 1889 op 30 jarige leeftijd, Österreichische Nationalbibliothek


Foto: Slot Mayerling in 1889, Österreichische Nationalbibliothek


Kroonprins Rudolf ligt hier opgebaard, het verband moet de schotwonden verbergen.

De afscheidsbrieven van Kroonprins Rudolf en Mary Vetsera en andere belangrijke originele documenten over de tragedie in Mayerling


In 2015 werd, als onderdeel van een archiefrevisie in de Schoellerbank in Wenen, een bewaard gebleven item uit 1926 ontdekt dat
originele bronnen bevatte die voorheen niet beschikbaar waren voor onderzoek. Een onbekende had talloze levensdocumenten, brieven
en foto's van de familie Vetsera in een leren omslag met de initiaal HV gedeponeerd. Deze historisch belangrijke documenten over de
Mayerling-tragedie werden in 2015 in permanente bruikleen aan de Oostenrijkse Nationale Bibliotheek gegeven. De belangrijkste stukken
uit deze collectie zijn de drie afscheidsbrieven van Mary Vetsera, die voorheen als vernietigd werden beschouwd en waarvan de bewoording
slechts gedeeltelijk bekend was uit het memorandum van haar moeder Helene Vetsera. Naast de afscheidsbrieven zat er gelukkig ook nog de
envelop in de bundel waarin ze in 1889 naar de moeder werden gebracht en die Rudolf drie keer heeft geadresseerd en verzegeld.


Foto: Afscheidsbrief van Mary Vetsera aan haar moeder, Österreichische Nationalbibliothek


Foto: Afscheidsbrief van Mary Vetsera aan haar broer, Österreichische Nationalbibliothek


Foto: Envelop van Rudolf voor moeder Helene Vetsera, Österreichische Nationalbibliothek


Foto: Envelop van Rudolf voor moeder Helene Vetsera, Österreichische Nationalbibliothek

Terwijl de afscheidsbrieven aan moeder en broer kort en bondig zijn, is de afscheidsbrief aan haar zus Hanna, in tegenstelling tot de andere
twee, gedateerd (“dinsdag 29”, 29 januari 1889), zeer gedetailleerd. Het lijkt erop dat Mary Vetsera de brief aan haar zus aanvankelijk korter
heeft gemaakt, maar daarna heeft uitgebreid. Terwijl het eerste deel nog was ondertekend met Mary, wordt het tweede deel, dat begint met de
"PS", ondertekend met haar voor- en achternaam, een feit dat een beetje vreemd lijkt in een brief aan je eigen zus.

De drie afscheidsbrieven waren allemaal op briefpapier geschreven met de woorden Schloss Mayerling en hertengewei. Het briefpapier werd geproduceerd door
het bedrijf Theyer & Hardtmuth Wenen, dat toen in Wenen was gevestigd, maar nooit officieel hofleverancier aan het hof was. Opvallend is dat in deze bundel
nog een Mayerling briefpapier is verwerkt. Dit eenvoudiger papier, dat alleen een 'Mayerling'-reliëf heeft, werd gebruikt voor een ander document dat Mary
Vetsera naar haar zus Hanna stuurde. Het was gemarkeerd met de volgende inscriptie door Mary Vetsera: "Barones Hanna Vetsera Salesianergasse gezongen door
Bratfisch op de 29e avond." De tekst van het Weense lied "Der Schöne Wienerwald", geschreven door Josef Bratfisch, werd erin ingevoegd - Bratfisch is
enthousiast over jodelvaardigheden. De in de bank ontdekte bundel bevat ook een brief van Mary geschreven en gericht aan de Fiaker Bratfisch.

Al in de drie, helaas niet gedateerde, brieven aan haar oom Heinrich Baltazzi, is de verliefdheid op Rudolf te horen, bijvoorbeeld
als ze schrijft: "Ik heb het speciaal voor jou en Gravin Marie Louise Larisch von Moennich (ook bekend als gravin Marie Louise
Larisch-Wallersee en gravin Marie Larisch) laten doen, en voor een ideaal waar ik met heel mijn ziel van hou, want als mens staat
tussen ons - vrouw - en mijn koningin." Met name deze drie letters uit de tijd vóór de Mayerling-tragedie laten ook de veranderingen
in het lettertype van Mary zien. Hoewel de twee vroege letters nog steeds het jeugdige karakter van een schoollettertype vertegenwoordigen,
is de jongste al geschreven in de individuele stijl die ook wordt getoond in de documenten die zich dicht bij de nacht van de moord bevinden.

De brieven - geschreven in Mayerling kort voor de dood - vermelden duidelijk en ondubbelzinnig
dat Mary Vetsera bezig was met de voorbereidingen om samen met Rudolf zelfmoord te plegen:

Liefste moeder
Vergeef me alstublieft voor wat ik heb gedaan
Ik kon de liefde niet weerstaan
In overeenstemming met Hem wil ik naast Hem begraven worden op de begraafplaats van Alland
Ik ben gelukkiger in de dood dan in het leven.

Een andere belangrijke bron is de brief van Hermine Tobis, de pianolerares en vertrouwelinge van Mary aan Hanna Vetsera, die daarmee reageerde op een
verzoek van Hanna om haar informatie over Rudolf en Mary aan haar door te geven. Daarin vertelt ze onder meer over een armband en een ijzeren trouwring
die Rudolf aan Mary gaf, die Mary op haar beurt terugstuurde met een ring als cadeau voor hem, beschrijft het tijdvenster waarin de twee elkaar konden
zien en reproduceert de bewoordingen van brieven van Rudolf aan Mary, die Mary haar had gegeven en die nu als verloren worden beschouwd. De brief bevat
ook het volgende fragment: "Beste Hermelien, ik moet je vandaag een bekentenis doen waar je heel boos over zult zijn. Ik was bij hem van 7 - 9 gisteren.
We verloren allebei ons hoofd en ik werd een vrouw! - nu horen we bij elkaar met lichaam en ziel!"

Andere interessante objecten in deze collectie zijn de overlijdensakte van Maria Alexandrine Freiin von Vetsera (de officiële naam van Mary Vetsera)
met een gedetailleerde lijst, toen ze stierf, werd ze veroordeeld en begraven - in tweevoud, maar ze zijn niet identiek in termen van tijd en inhoud,
evenals het document voor de herbegrafenis in de nieuw gebouwde familiecrypte en een vroeg testament van Helene Vetsera uit 1916.

Dat niet alle originele documenten uit het bezit van Helene Vetsera bewaard zijn gebleven, blijkt uit de bevestiging dat de schoondochter Barones Margit
Vetsera het memorandum uit de nalatenschap van haar overleden schoonmoeder Helene Barones Vetsera heeft verbrand, zodat het niet in verkeerde handen valt.

Naast deze documenten zijn er enkele foto's, een haarlok en andere documenten met betrekking tot het graf van Mary
in Heiligenkreuz, evenals andere documenten van de familie Vetsera en een gedicht van de pen van Rudolf Graf Hoyos.

Een andere belangrijke bron van de tragedie in Mayerling is ongetwijfeld de afscheidsbrief van Rudolf aan zijn vrouw Stefanie.
Dit, samen met andere interessante documenten van de familie Vetsera-Baltazzi, had het geluk via een privéverzamelaar in de
collectie manuscripten en oude prenten van de Oostenrijkse Nationale Bibliotheek te zijn terechtgekomen.

De afscheidsbrief van Rudolf aan zijn vrouw Stephanie bevat de volgende inhoud:

Lieve Stephanie,
Je bent bevrijd van mijn aanwezigheid en van mijn kwelling; wees gelukkig op jouw manier. Wees goed voor de arme kleine, die het enige
is wat van mij overblijft. Breng mijn laatste groeten over aan mijn vrienden, vooral aan Bombelles, Spindler, Latour, Nowo, Gisela,
Léopold, etc. Ik ga kalm den dood in, die alleen mijn reputatie redden kan. Je Rudolf, die je hartelijk omhelst en je lief heeft.

Naast de afscheidsbrieven is het memorandum van Mary's moeder Helene Vetsera een belangrijke bron voor het interpreteren van de gebeurtenissen rond de
Mayerling-tragedie. Het doel van het gedetailleerde "memorandum" was om de goede reputatie van haar familie te herstellen, vooral die van haar kinderen.
Slechts enkele van de ongeveer 200 gedrukte exemplaren ontsnapten aan de censuur en werden niet onmiddellijk na het drukken door de politie in beslag
genomen en vernietigd. Het laatste, geërfde exemplaar is slachtoffer geworden van de brand, zoals hierboven al is bewezen, maar gelukkig is een kopie
van deze prent ook bewaard gebleven in de collectie handschriften en oude prenten. Of de kopie van de Oostenrijkse Nationale Bibliotheek de route via het
verplichte tarief in het huis heeft genomen blijkt twijfelachtig. Vooral omdat deze kopie van het memorandum handgeschreven boekingen en correcties bevat.
Het is nog niet mogelijk geweest om duidelijk te maken wie deze correcties en opmerkingen heeft ingevoerd.

De Oostenrijkse Nationale Bibliotheek heeft ook nog een handgeschreven kopie van het memorandum van een onbekende hand. Dit is niet ongebruikelijk, want
door het verbod op het drukwerk werden veel kopieën gemaakt en actief met de hand doorgegeven. Het object kwam na 1938 de woning binnen en werd in 1941
gesigneerd. Het is zeer waarschijnlijk dat het afkomstig is uit een bibliotheek die door GESTAPO in beslag is genomen in een joodse woning. Om deze reden
heeft de Nationale Bibliotheek het object gekwalificeerd als een ‘twijfelachtige aanwinst’ waarvoor de Oostenrijkse wet op de restitutie van kunst
(BGBL. 181/1998) voorziet in de eigendomsoverdracht aan het Nationaal Fonds van de Republiek Oostenrijk voor slachtoffers van het nationaal-socialisme
en waarom een mogelijke vorige eigenaar of erfgenaam wordt gezocht via de kunstdatabase. Het derde object is een strikt vertrouwelijke mededeling van
Sandra Bauer, die ons zes foto's bezorgde van een handgeschreven memorandum dat in privébezit is, aangezien het op sommige plaatsen verschilt van de
tekst in de gedrukte versie. Vooral de foto's die een niet-gepubliceerde bijlage weergeven, zijn interessant.

De Nationale Bibliotheek kreeg in 1928 ook nog een exemplaar van het memorandum aangeboden. Oskar von Mitis liet de
bibliotheek destijds weten dat er in Amerika een exemplaar te koop was. De Nationale Bibliotheek was in eerste instantie
geïnteresseerd om het te kopen, maar moest het daarna afzien vanwege het grote bedrag.

Een andere belangrijke bron over de tragedie in Mayerling is het memorandum van Dr. Heinrich Slatin. Hij werkte als gerechtssecretaris in het
Obersthofmarschallamt, de gerechtelijke autoriteit van het keizerlijk hof, en schreef de notulen voor de eerste gerechtscommissie op 30 januari 1889,
die naar Mayerling waren gestuurd om de feiten van de zaak vast te stellen en om een testament te zoeken. Volgens de bepalingen van het familiestatuut
voor de keizerlijke familie moest een commissie naar de plaats van overlijden gaan zodra een lid van de keizerlijke familie stierf, om te zoeken naar
het bestaan van een testamentaire order van de overledene en om er een mee te nemen om aan de keizer te presenteren. In dit geval was het zoeken naar
een testament echter slechts een formaliteit, aangezien al bekend was dat de Kroonprins zijn testament had neergelegd in de Obersthofmarschallamte.
Onmiddellijk na de gebeurtenissen legde hij zijn ervaringen tijdens het uitoefenen van zijn activiteit als lid van de commissie vast in
steno-aantekeningen, die hij later uitwerkte in een memorandum, dat na zijn dood in vijf vervolgingen verscheen in het zondagssupplement van de
Neue Wiener Tagblatt van 15 juli tot 13 september 1931. De rapporten van Slatin zijn buitengewoon betrouwbaar, waardoor ze een van de belangrijkste
getuigenissen van de tragedie zijn. In 2017 werd deze belangrijke bron ons als permanente bruikleen ter beschikking gesteld, samen met andere niet
eerder gepubliceerde documenten en konden we deze digitaal beschikbaar stellen via onze catalogus.

Een ander, zij het slechts verondersteld, ooggetuigenverslag uit de periode van 27 januari 1889 tot 1 februari 1889 komt van een hulpjager van
Kroonprins Rudolf in Mayerling. Een ander ongelooflijk rapport komt uit 1905 van de keizerlijke raadslid Alois Fischer, dat ook is gebaseerd op
de beschrijvingen van derden. Dit en het feit dat het na een lange vertraging werd opgeschreven, maken deze bron ongelooflijk. Het rapport van
Alois Zwerger, werkzaam als administrateur in Mayerling, geeft een overtuigender beschrijving van de gebeurtenissen. Het rapport, dat door Zwerger
zelf is opgesteld en waar tot nu toe geen onderzoek naar is gedaan, bevat interessante details over "moord en zelfmoord". Hij schrijft bijvoorbeeld:
"Zijne Koninklijke Hoogheid wonderwel voldaan, het was een scheut water, met een gewone legerrevolver. Vecera lag in bed, ze had een schot in haar
hoofd maar zonder water. In de nachtgieter zijn veel patronen gevonden. Beiden hielden ervan om te sterven."

- Door dit onderzoek blijkt het dat Rudolf en Mary seks hebben gehad met elkaar. Dat Rudolf ernstige psychische problemen had
door zijn opvoeding. Dat Mary en Rudolf bezig waren om daadwerkelijk zelfmoord te plegen. En de complot theorie dat Rudolf zou
zijn vermoord door Franse agenten gestuurd door Georges Clemenceau die door Keizerin Zita is verspreid in 1983 klopt dus totaal niet.
Uit onderzoek is dus écht gebleken dat het gaat om een dubbele zelfmoord dat ze beiden hebben gekozen.

Foto's en Tekst: Österreichische Nationalbibliothek van 19 september 2019 via de link:
https://www.onb.ac.at/forschung/forschungsblog/artikel/ich-konnte-der-liebe-nicht-wiederstehen-1

Nog een klap voor Keizerin Elisabeth


Op 4 mei 1897 komt er nog een klap voor Elisabeth: haar zuster Sophie komt om bij een hevige brand op een liefdadigheidstentoonstelling
in Parijs toen zij weigerde het gebouw te verlaten omdat zij erop stond dat eerst andere vrouwen zouden worden gered.

Vanaf 1897 houden doodsgedachten de keizerin in toenemende mate gevangen.

Keizerin Elisabeth vermoord


Zwitserland is een geliefde bestemming van de Keizerin. Vanuit Territet bij Montrex neemt Keizerin Elisabeth vanaf 1893 tot 1898 uitstapjes naar
Bex-les-Bains, Rochers-de-Naye, Evian-les-Bains, Pregny, Montruex, Lausanne en Genève met Hofdame Irma Sztáray. In Territet verblijft Keizerin
Elisabeth in het voormalige Grand Hôtel et Hôtel des Alpes onder de naam van de Gravin Hohenembs.

Op 10 september 1898 doet Elisabeth inkopen in Genève en bezocht daar Barones de Rothschild. In de middag keert ze terug naar het Hotel Beau Rivage waar
zij op dat moment incognito verbleef als Gravin von Hohenembs.Daarna wil ze de boot naar Caux (een dorp boven Montreux in Zwitserland) nemen, waar ze in
het Grand-Hotel of Caux zou gaan verblijven. Op de steiger werpt Luigi Lucheni zich op de keizerin en steekt een scherp geslepen driekantige vijl in haar
borst. Elisabeth valt en staat meteen op. Lucheni heeft de keizerin midden in het hart gestoken. Langzaam bloedt ze van binnen dood. Elisabeth en haar
hofdame gaan aan boord. Daar valt Elisabeth in elkaar. Het schip keert terug en Elisabeth wordt terug gebracht naar haar hotelkamer in Hotel Beau Rivage
waar de arts om 14.40 uur haar overlijden vaststelde. Haar hart en long is doorboord. Luigi Lucheni is geboren op 22 april 1873. Luigi krijgt een
levenslange gevangenisstraf. In oktober 1910 hangt Lucheni zichzelf op aan zijn leren riem in zijn cel.

Elisabeth wordt plechtig bijgezet op 17 september 1898 in de Kapuzinergruft te Wenen. Franz-Joseph kon de dood van zijn vrouw nooit verwerken.


De kleding die Keizerin Elisabeth droeg toen ze werd vermoord. Daarnaast de stiletto van Luigi Lucheni.


Luigi Lucheni wordt gearresteerd.


Foto van: http://www.habsburger.net/


De kist met het stoffelijk overschot van Elisabeth wordt het hotel Beau Rivage uitgedragen.

Mythe ontstaat


Op 2 december 1898 vierde Franz-Joseph zijn 50ste regeringsjubileum. Toen werd er een herdenkingsblad gewijd aan Keizerin Elisabeth.

Overal waar Elisabeth geweest is, is er een gedenkteken/standbeeld/plakkaat neergezet.

Er zijn munten, speelkaarten, ansichtkaarten, postzegels, bekers en borden als aandenken aan Elisabeth uitgebracht.

In de 20 ste eeuw werd Elisabeth tot een icoon vergelijkbaar met Prinses Diana. Haar leven heeft schrijvers en theater -en filmmakers
geïnspireerd. In de tijd dat Elisabeth leefde was ze nauwelijks voorpagina nieuws. Men wist weinig over Elisabeth. Elisabeth kwam haar
Koninklijke Agenda nauwelijks na en plaatste haar persoonlijke interesses op de voorgrond.

De kinderen van Keizerin Elisabeth


- Sophie Frederika Dorothea Maria Josepha (5 maart 1855- 29 mei 1857, overlijdt aan de gevolgen van een darminfectie).


Schilderij van Sophie afkomstig van Wikipedia.

- Gisela Louise Marie (15 juli 1856-27 juli 1932), huwde op 20 april 1873 met Prins Leopold van Beieren met wie ze 4 kinderen kreeg:
Elisabeth Marie Auguste, Auguste Maria Luise, Georg Franz Joseph Luitpold Maria en Konrad Luitpold Franz Joseph Maria.


Foto: Gisela, afkomstig van: http://www.theroyalforums.com/

- Rudolf Franz Karl Joseph (21 augustus 1858 - 30 januari 1889), huwde op 10 mei 1881 met Prinses Stéphanie Clotilde
Louise Hermine Marie Charlotte van België (21 mei 1864- 24 augustus 1945) met wie hij 1 kind kreeg op 2 september 1883:
Aartshertogin Elisabeth-Marie Henriette Stephanie Gisela van Oostenrijk kreeg.

Hoewel hun huwelijk aanvankelijk gelukkig was, was het paar tegen de tijd dat hun enige kind, aartshertogin Elisabeth, geboren werd op 2 september 1883,
uit elkaar gedreven en vond Rudolf troost in drank en ander vrouwelijk gezelschap. Rudolf kreeg veel affaires en wilde paus Leo XIII schrijven over de
mogelijkheid om zijn huwelijk met Stéphanie nietig te verklaren, maar de keizer verbood het. In 1886 werd bij de echtgenoten gonorroe vastgesteld,
waardoor Stéphanie onvruchtbaar werd. Ook kampte Rudolf met ernstige psychische problemen door zijn keiharde opvoeding.

Op 22 maart 1900 hertrouwd Stéphanie met Elemér Edmund Lónyay, graaf en vorst van Nagy-Lónya en Vásáros-Namény. Graaf Elemér Edmund Lónyay is geboren
op 24 augustus 1863 op Slot Bodrog-Olaszi in Zemphen te Hongarije. Het huwelijk van Stéphanie met Graaf Elemér Edmund Lónyay wordt door zowel het
Belgische als het Habsburgse hof afgekeurd. Haar tweede huwelijk bleef kinderloos. Graaf Elemér Edmund Lónyay is overleden op 20 juli 1946 in Boedapest
te Hongarije. Stéphanie overlijdt op 24 augustus 1945 in Pannonhalma te Hongarije.

Op 23 januari 1902 huwt Aartshertogin Elisabeth-Marie (de dochter van Rudolf en Stéphanie) met Prins Otto Weriand
von Windisch-Graetz (1873-1952), maar scheidde van hem in 1948. Met Prins Otto kreeg ze vier kinderen:
- Prins Franz Joseph zu Windisch-Graetz (1904-1981)
- Prins Ernst Weriand zu Windisch-Graetz (1905-1952)
- Prins Rudolf Johannes zu Windisch-Graetz (1907-1939)
- Prinses Stephanie Eleonore zu Windisch-Graetz (1909-2005)

Op 4 mei 1948 hertrouwde Aartshertogin Elisabeth-Marie met Leopold Petznek (1881-1956).

Aartshertogin Elisabeth-Marie overleed op 16 maart 1963 in Wenen.


Foto: Rudolf in 1889 op 30 jarige leeftijd, Österreichische Nationalbibliothek


Foto: Elisabeth-Marie, dochter van Rudolf, afkomstig van: Wikipedia

- Marie-Valerie Mathilde Amalie (22 april 1868-6 september 1924), huwde op 31 juli 1890 met Aartshertog Franz-Salvator
Habsburg-Toscane met wie ze 10 kinderen kreeg: Elisabeth Franziska, Franz Karl Salvator, Hubert Salvator, Hedwig, Theodor Salvator,
Gertrud, Maria Elisabeth, Clemens Salvator, Mathilde en Agnes (net na de geboorte gestorven).


Marie-Valerie en haar man.


Stamboom van: Kaiserin Elisabeth Museum Possenhofen

Het leven na Keizerin Elisabeth


Op 28 juni 1914 wordt er een aanslag op de troonopvolger Franz-Ferdinand en zijn vrouw gepleegd, waarbij hun beiden omkomen.
Franz-Ferdinand en Sophie zijn op 7 juli 1914 begraven. De achterneef van Franz-Joseph, Aartshertog Karl I, wordt de nieuwe troonopvolger.

Karl Franz Joseph is geboren op 17 augustus 1887 als zoon van Aartshertog Otto Franz en Maria Josepha van Saksen. Karl kreeg een strenge opvoeding.
In 1902 werd Karl tweede in de lijn nadat zijn vader was overleden. Hij werd tweede in de lijn na troonopvolger Franz-Ferdinand omdat die huwde met
Gravin Sophie Cotek wat omstreden was en waarbij zijn kinderen niet in aanmerking kwamen voor de troonsopvolging.
Karl kreeg een militaire opvoeding. Hij volgde onderwijs in Praag en leerde de geschiedenis van de Donaumonarchie.

Op 13 juni 1911 werd officieel de verloving van Aartshertog Karl met Zita van Bourbon bekend gemaakt.
Op 21 oktober 1911 werd in Slot Schwarzau in Reichenau het huwelijk van Karl en Zita voltrokken.

Zita is geboren op 9 mei 1892 als dochter van Hertog Robert van Parma en Maria Antonia van Bragança. Zita was het vijfde kind van de 12 kinderen van
haar ouders. Zita was een prinses van het Koninklijk Huis van Frankrijk maar ze voelde zich altijd nauw verwant met Oostenrijk al vanaf haar jeugd.
Zita speelde graag muziek. Voor haar huwelijk leerde Zita de Hongaarse en Tsjechische taal, verdiepte zich in de mode, kunst en in het Weense koken.

Op 20 november 1912 wordt hun eerste kind, zoon Otto geboren.


Foto uit: Zita, Keizerin van Oostenrijk, Koningin van Hongarije

Keizer Franz-Joseph stelde Slot Hertzendof tot hun beschikking.

Op 3 januari 1914 wordt hun tweede kind, dochter Adelheid geboren.

Oostenrijk verklaarde op 28 juli 1914 Servië de oorlog.Er heerste nationalisme bij de Slavische volken. Servië wilde eind 19de eeuw een Groot-Servië,
een radicale stroming. Bosnië en Herzegovina waren in 1908 ingenomen door Oostenrijk. Hier werden de Serviërs boos om.
In maart 1911 werd de Zwarte Hand opgericht die terroristische acties gingen uitvoeren op de Habsburgers.

In augustus 1914 verhuizen Karl en Zita naar Paleis Schönbrunn en betrekken daar de appartementen van de eerste verdieping van het paleis.

Franz-Joseph was 84 jaar. Velen maakten zich zorgen om een troonsafstand die zou kunnen komen op het moment dat Karl niet goed was voorbereid.
De ministers gaven Karl geen inzicht in de lopende regeringszaken. Dit zag Franz-Joseph en daarom werd Karl bevorderd tot generaal-majoor en
admiraal met de taak Keizer Franz-Joseph bij te staan in militaire taken. Zita bezocht ziekenhuizen en moest daarover een verslag uitbrengen.
Zita werd voorzitster van de kinderbescherming en zette zich in voor weldadigheidsinzamelingen. Zita ontving het Kruis van Verdienste van het
Rode Kruis op 11 augustus 1915.

Op 8 februari 1915 wordt hun derde kind, zoon Robert geboren. Op 31 mei 1916 wordt hun vierde kind, zoon Felix geboren.

Keizer Franz-Joseph overlijdt op 21 november 1916 om 21.05 uur, 86 jaar oud en na een regering van 68 jaar. Katharina Schratt werd door Karl naar de
overleden keizer gebracht. Zij legde twee rozen op de borst van de overleden keizer. De begrafenis van Franz-Joseph vond plaatst op 30 november 1916.
Franz-Joseph wordt opgevolgd door Keizer Karl I en Keizerin Zita van Oostenrijk. Op 30 december 1916 werden Karl en Zita in Boedapest tot
Koning en Koningin van Hongarije gekroond.


Foto: Keizer Karel I, Otto en Keizerin Zita van Oostenrijk, afkomstig van: http://www.geschiedenis24.nl/

In 1917 was er veel gebrek aan voedsel in de Donaumonarchie. Keizer Karl vereenvoudigde het hof protocol en de kledingvoorschriften.
Franz-Joseph had geen telefoons in het paleis laten installeren. Karl liet na zijn troonsbestijging verschillende telefoonlijnen installeren.
Karl regelde een wet voor de arbeidstijd voor vrouwen en kinderen. Dit betekende de oprichting van het ministerie van Sociale Zaken op
28 december 1917 en een ministerie van Volksgezondheid in juli 1918.

Zita en Karl woonden afwisselend in het Keizershuis in Baden, in het Slot Laxenburg en in de
Villa Wartholz in Reichenau. Ze hadden ook de beschikking tot De Hofburg en Paleis Schönbrunn.

Karl had een druk programma met audiënties, telefoongesprekken en besprekingen. Voor de lunch de militaire zaken en na de lunch de
civiele zaken. Karl liet een persdienst installeren waardoor alle activiteiten van de keizer op de foto werd vastgelegd. Deze omgang
met de media was zeer modern in die tijd. Zita bezocht ziekenhuizen en sprak er met zieken en gewonden. Zita deed mee aan acties voor
jeugdhulp en kinderverpleging. Ze leidde ook een fonds voor oorlogsweduwen. Veel aandacht had Zita voor de oorlogskeukens en te huizen
voor vluchtelingen. Zita was de raadgeefster van haar man. De keizerin kreeg ook een samenvatting van de gesprekken.

Op 1 februari 1917 is Duitsland eenzijdig begonnen met de onbeperkte duikboten oorlog. Amerika verklaarde Oostenrijk-Hongarije op 7 december 1917 de oorlog.
Prins Sixtus, Keizer Karl en Prins Xavier van Bourbon-Parma begonnen vredes onderhandelingen in 1917. Bij Sixtus stond afzonderlijke vrede centraal. Maar
dit standpunt zal één van de struikelblokken worden voor de onderhandelingen. Duitsland moest afstand nemen van Elzas-Lotharingen. Ook moest Duitsland weg
gaan uit België. Servië moest hersteld worden als staat. En Constantinopel moest worden gegeven aan Rusland. De Franse minister-president wilde dat Italië
bij de onderhandelingen werd betrokken, maar dat liep vast door de starre houding van de Italiaanse minister-president.

Karl wilde het Algemeen Kiesrecht in Hongarije invoeren maar dat wilden de regeringsleiders niet. Ook wilde Karl een
wijziging in de grondwet invoeren die de nationaliteiten meer autonomie zou geven, ook dat wilde de regering niet.

In 1918 kwam er kritiek op Zita omdat men vond dat het niet horde dat een keizerin zich bemoeide met regeringszaken.
Ook wist ze haar uitgesproken mening niet altijd voor zich te houden. De verkeerde uitleg van alles wat Zita deed en
niet deed maakten haar schuw, waardoor zij zich meer terugtrok dan verstandig was.

Op 10 maart 1918 wordt hun vijfde kind, zoon Karl Ludwig geboren.

De levensomstandigheden in 1918 werden almaar slechter met de dag door de aanhoudende oorlog.

In april 1918 kreeg Keizer Karl klachten aan het hart en aan zijn gehele lichaam.

11 april 1918 werd door een persoon van de hofhouding een vredesbrief van de Keizer in de krant gepubliceerd. Hierna kwamen
er nog meer leugens over de Keizer en Keizerin in de kranten te staan waardoor hun populariteit sterk werd verminderd.

In het voorjaar van 1918 brachten Keizer Karl en Keizerin Zita binnenlandse en buitenlandse bezoeken. Er werd een bezoek gebracht aan de
Duitse Keizer Wilhelm II in Spa. Ze brachten een staatsbezoek aan Turkije. Het Beierse Koningshuis bracht een staatsbezoek aan Wenen.

In juli 1918 richt Karl het Kaiser Karl Wohlfartswerk- Kinder aufs Land op waardoor ongeveer
100.000 Oostenrijkse kinderen voor een verblijf in Hongarije konden gaan aan sterken.

Begin november 1918 liet Karl de privé juwelen overbrengen naar Bern in Zwitserland bij de Zwitserse National Bank. 9 november 1918 kwam het bericht dat
de Duitse Keizer Wilhelm II was gevlucht. Binnen Oostenrijk-Hongarije begon men te eisen dat de Keizer afstand zou doen van de troon en dat de Republiek
zou worden uitgeroepen. Er zou een volksstemming komen. En op 11 november 1918 tekende Keizer Karl, op zijn voorstel, de verklaring waarmee hij zich
terugtrok uit de regeringszaken. Diezelfde dag vertrok het Keizerspaar naar Slot Eckartsau (privé bezit), weg uit de hoofdstad.

Op 12 november 1918 werd in Wenen de Republiek Duits-Oostenrijk uitgeroepen. Op 16 november 1918 werd in Boedapest de Republiek uitgeroepen.

Op 23 maart 1919 vertrekt de Keizerlijke familie met de hof trein naar het neutrale Zwitserland.
Eerst woonde de familie een tijd in Slot Wartegg, familie bezit van de Bourbon-Parma’s.

Op 3 april 1919 nam de Nationale Vergadering een wetsvoorstel aan waarmee de Oostenrijkse Habsburgers alle rechten op de troon verloren
en hun het verblijf en de toegang tot Oostenrijk werd verboden. Alleen als zij de Republiek zouden erkennen en afstand zouden doen van de
troon dan mochten ze terug komen naar Oostenrijk. De Habsburgers verloren met deze wet ook al hun bezittingen. In de wet van 30 oktober 1919
werd ook het privé vermogen van de Keizerlijke familie onteigend.

Op 20 mei 1919 verhuisde de Keizerlijke familie naar Villa Prangins, gelegen aan het meer van Genève, 20 km van Genève. Omdat er geen
inkomsten meer waren moest Karl enkele stuks van de familie juwelen verkopen. In de Villa Prangins kreeg troonopvolger Otto zijn eerste
schoolopleiding. Op 5 september 1919 wordt hun zesde kind, zoon Rudolf geboren in de Villa Prangins.


Foto uit: Zita, Keizerin van Oostenrijk, Koningin van Hongarije

Vanuit Zwitserland zorgde Karl ervoor dat Oostenrijk niet bij Duitsland werd gevoegd. Parijs, Amerika en Duitsland tekenden
op 28 juni 1918 in Versailles het vredesverdrag met de voorwaarden dat Oostenrijk niet bij Duitsland werd aangesloten.
Op 16 september 1919 volgde het vredesverdrag met Oostenrijk dat in Sint Germain werd getekend.

Karl probeerde om terug te keren naar Hongarije. Hongarije leek de monarchie te willen herstellen. En Karl wilde terugkeren
als Koning Karl IV van Hongarije zoals hij altijd in Hongarije heette. Dit was de eerste restauratie poging.

Op 1 maart 1921 wordt hun zevende kind, dochter Charlotte geboren.

In maart 1921 reisde Karl alleen naar Hongarije toe, wat hem door Edward L. Schrutt ten strengste was ontraden. Karl wilde naar Boedapest maar dat
werd afgeraden. In West-Hongarije had hij wel betrouwbare troepen. Karl weigerde dit en hij weigerde met beveiliging naar Boedapest te gaan.
Eenmaal in Boedapest bleek dat hij niet terug kon komen als Koning. Op 6 april 1921 moest Karl weer naar Zwitserland.

Na de mislukte restauratie poging was Zwitserland minder vriendelijk dan voorheen. Karl kreeg minder bewegingsvrijheid en hij moest zich
van iedere politieke activiteit onthouden. Ook moesten ze verhuizen uit Prangins omdat ze in het Kanton Waadt niet meer welkom waren. Ook
zegde Zwitserland dat hij niet heel lang meer in Zwitserland mocht blijven en op zoek moest gaan naar een ander land. Begin mei 1921 verhuisde
het Keizerlijk gezin naar Slot Hertenstein.

Keizer Karl wilde een tweede restauratie poging proberen. Karl wilde deze keer met het vliegtuig gaan omdat de grenzen strenger werden bewaakt dan voorheen.
De tweede restauratie poging werd een opeenstapeling van communicatiestoornissen en verraad. Op 20 oktober 1921 gingen Karl en de zwangere Zita op weg naar
Hongarije. Om 16.00 uur op 20 oktober 1921 kwam het vliegtuig met Karl en Zita aan. De trein die hen naar Boedapest zou vervoeren was niet gereed. Nicolaus
von Horthy had de macht in Hongarije en probeerde te voorkomen dat Keizer Karl terug kwam. Op 22 oktober 1921 reed de trein naar Boedapest. Alles leek goed
te gaan. Totdat verraad begon te spelen. Ze werden beschoten door gewapende troepen. Er werd door Karl gevochten. Op 24 oktober 1921 werd besloten om niet
meer te vechten en tekende Karl de capitulatie. Dit betekende dat de tweede restauratie poging was mislukt. In de abdij van Tihány waren Karl en Zita onder
huisarrest gesteld. Karl werd door de Nationale Vergadering van Hongarije op 4 november 1921 uit zijn ambt gezet als Koning Karl IV. Tevens werden Karl en
Zita definitief verbannen uit Hongarije. Op 1 november 1921 werden Karl en Zita naar Madeira gestuurd. 19 november 1921 kwamen Karl en Zita zonder hun
kinderen, in Madeira aan. Zita en Karl gingen wonen in Villa Viktoria in Funchal te Madeira.

Toen hun zoon Robert in januari 1922 een blindedarmontsteking kreeg en geopereerd moest worden, besloot Zita haar kinderen op te halen en mee
terug te nemen naar Madeira. Op 2 februari 1922 kwam Zita met haar kinderen in Funchal aan. Eind februari 1922 verhuisde het Keizerlijk gezin
naar de Villa Quinta do Monte in Funchal.

Op 9 maart 1922 ging Karl speelgoed kopen voor zijn jarige zoon Karl Ludwig. In Funchal was het zonnig en warm. Op de terugweg vatte Karl kou door
de snelle afkoeling die de koude nevels in de bossen veroorzaakten. Eerst had hij een verkoudheid dat na een paar dagen een longontsteking met hoge
koorts toe gevolg had. De toenmalige geneesmethode door met terpentine in te spuiten deed Keizer Karl veel pijn. De situatie werd erger doordat de
Keizer een aangeboren hartafwijking had waardoor zijn overlevingskansen zeer gering waren. Op 1 april 1922 om 12.33 uur sterft Keizer Karl I van
Oostenrijk-Hongarije. Op 5 april 1922 werd Keizer Karl in de Mariakapel bijgezet van de Kerk Nossa Senhora do Monte in Funchal te Madeira.

Keizerin Zita kon in het belang van de kinderen niet op Madeira blijven vanwege het ongezonde klimaat daar. Zita ging akkoord met het aanbod van de
Spaanse Koning Alfonso XIII om tijdelijk in het Pardo Paleis van Spanje te gaan wonen. Op 20 mei 1922 kwam Zita met haar kinderen in Madrid aan.

Op 31 mei 1922 schonk Zita het leven aan haar achtste kind, dochter Elisabeth in het Pardo Paleis. Het gezin voelde zich ongemakkelijk in het Spaanse
Paleis en dus zocht Zita naar een andere woning. Op 18 augustus 1922 betrok Zita met haar kinderen de tamelijk grote Villa Uribarren in het kleine
vissersdorpje Lequeitio. In de Villa Uribarren kregen de oudere kinderen les van leraren uit Wenen en Boedapest en de jongste kinderen kregen les
van leraren uit Tirol. Ook deden de kinderen veel aan sport en spel. Er werd veel gespeeld met de kinderen uit het dorp.

Zita kreeg uit de vroegere monarchie heel veel brieven en geschenke van trouwe monarchisten.

In de jaren 20 groeide het besef dat de Keizerlijke familie onrechtvaardig was behandeld en dat de Keizer ten onrechte de schuld kreeg
van het mislukken van de oorlog. Op 1 april 1928 werd er in de Michaelerkerk te Wenen een gedenkteken voor Keizer Karl geplaatst.

In Hongarije waren er veel mensen die de monarchie wilden hertstellen. Anderen zagen graag Aartshertog Joseph of Aartshertog Albrecht op de Hongaarse troon.
Het is Zita min of meer gelukt om alle partijen te verenigen waardoor Otto in 1930, bij zijn meerderjarigheid als troonpretendent werd aanvaard.


Foto uit: Zita, Keizerin van Oostenrijk, Koningin van Hongarije


Foto uit: Zita, Keizerin van Oostenrijk, Koningin van Hongarije

Voor de opleiding van Otto aan de Universiteit van Leuven verhuisde het gezin in het najaar van 1929 naar Brussel in België. Op 14 september 1929 kwam
Zita met Adelheid, Robert, Felix en Karl Ludwig aan in Brussel. Otto moest eerst nog eindexamen gymnasium doe in Lequeitio. De kleinste kinderen Rudolf,
Charlotte en Elisabeth konden bij Groothertogin Charlotte van Luxemburg verblijven tot er een geschikte woning was gevonden. Tot die tijd verbleef Zita
met vijf kinderen in het huis van Graag H. d’Ursel in Brussel. Eind januari 1930 betrok het Keizerlijk gezin Kasteel Ham van eigenaar Markies Jean de
Croix in Steenokkerzeel, België. In Kasteel Ham kwamen de Franse troonopvolger, Prins Leopold en Prinses Astrid van België, het Groothertogelijk Paar
van Luxemburg en de zoons van Aartshertog Franz-Ferdinand. De jongens gingen naar het Jezuïetencollege in Brussel. Charlotte en Elisabeth gingen naar de
Dames de Marie in Brussel en Otto en Adelheid gingen naar de Universiteit van Leuven.

Op 20 november 1930 was Otto meerderjarig geworden en werd daarmee het Hoofd van het Huis Habsburg. Otto studeerde rechten en politieke wetenschappen
aan de Universiteit van Leuven. Otto promoveerde af met een proefschrift over Das gewöhnheitsrechtliche und gesetzliche bäuerliche Erbrecht und
die Unteilbarkeit des Ländlichen Grundbesitz in Oesterreich. Na zijn studie bezocht Otto Zweden, Denemarken en de Verenigde Staten.

Adelheid ging in Leuven politieke en sociale wetenschappen studeren. In 1937 promoveerde zij af.

In juli 1935 waren de anti-Habsburgse wetten afgeschaft waardoor de Keizerlijke familie weer naar Oostenrijk kon reizen.

Felix bezocht de Militaire Academie in Wiener Neustadt. Karl Ludwig ging in juni 1937 een week naar Wenen om er zijn eindexamen af te leggen op het
Schotten Gymnasium. Charlotte bezocht van 1933 tot 1936 Gymnasium Dames de Marie in Brussel en van 1936 tot 1938 het Schotten Gymnasium in Wenen.

Naarmate de kinderen naar school gingen kon Zita aan de dieren en de tuin gaan werken.
Ook ondernam ze uitstapjes zoals naar Koningin Wilhelmina van Nederland.

Op 10 juli 1935 besloot de Oostenrijkse regering de anti-Habsburgse wetten van april 1919 buiten werking te stellen. Dit betekende
dat de Keizerlijke familie weer naar Oostenrijk mocht gaan en ze een groot deel van hun ontroerende privé bezittingen werden terug
gegeven. De Hofburg en Paleis Schönbrunn bleven echter van de staat Oostenrijk.

12 maart 1938 viel Hitler Oostenrijk binnen en was het daar oorlog. De nazi’s begonnen een vervolging tegen iedereen die men verdacht van
monarchistische sympathieën en velen stierven daarmee in de concentratiekampen. Adelheid, Felix en Charlotte moesten overhaast vertrekken
naar Steenokkerzeel vanwege de Tweede Wereldoorlog in Oostenrijk. Felix zette zijn rechtenstudie toen voort op de Universiteit van Leuven.

Otto begon een verzet actie tegen Hitler. In 1940 ging Otto naar de VS waar hij op 6 maart 1940 president Roosevelt ontmoette.

Op 10 mei 1940 viel Hitler België binnen en werd ook Kasteel Ham gebombardeerd. Zita en haar kinderen gingen naar Zuid-Frankrijk
en bleven tot 10 juni 1940 op Kasteel Bostz wonen. Op 10 juni 1940 werd ook Frankrijk door Hitler ingepikt.

In juni 1940 ging Otto als eerste naar de Verenigde Staten en zorgde daar voor een visa zodat de rest van de familie daar ook naar toe kon komen.
Op 16 juli 1940 ging Zita met Elisabeth naar de VS. Eind juli 1940 was het hele gezin in Amerika herenigd. Voor de studies van de kinderen verhuisde
Zita naar Canada. Op 24 oktober 1940 konden Zita en de kinderen in Sillery in Canada de Villa Saint-Joseph betrekken. Vier kinderen woonden toen nog
thuis, de anderen woonden als zelfstandig. Otto woonde in New York. In 1941 huurde hij ook een tweede woning in Washington om zichter bij de politici
in de buurt te zijn. Robert woonde gedurende de oorlog in Groot-Brittannië. In september 1939 ging Felix in New York wonen.

Adelheid was hoogleraar in de Sociologie aan de Fordham Universiteit van New York.
In 1945 keerde Adelheid terug naar Europa om zich bezig te houden met vluchtelingenwerk.

Charlotte studeerde vanaf 1942 aan de Fordham Universiteit. Van oktober 1943 tot de
zomer van 1955 werkte Charlotte als sociaal werkster in de wijk Harlem van New York.

Elisabeth ging aan de Laval Universiteit Sociale Wetgeving studeren. Zij promoveerde er af met een onderzoek over de jeugdzorg in
samenhang met sociale en economische vraagstukken. Zij werkte hierna voor de Katholieke Caritas in New York, later in Washington.

Op 23 april 1942 moest Zita een operatie aan de schildklier ondergaan.

Op 30 oktober 1943 werd in een verklaring vastgelegd dat Oostenrijk na de oorlog weer een zelfstandig land zou worden.

Op 19 maart 1944 viel Hitler Hongarije binnen.

In januari 1945 gingen Karl Ludwig, Rudolf, Otto, Robert en Felix naar Tirol om in het ondergrondse verzet te gaan werken.

De regering van Oostenrijk voerde op 1 mei 1945 de grondwet van 1920 en daarmee de anti-Habsburgse wetten van 1919 weer in.
Otto en zijn broers moesten Oostenrijk in januari 1946 verlaten.

Zita begon toen de bevrijding van Hitler eenmaal een feit was een omvangrijk hulpwederopbouw programma.
Dit deed ze van 1945 tot de zomer van 1948, toen het weer goed ging met Oostenrijk.

In december 1949 verhuisde Zita naar de VS om dichterbij haar zoon Otto te gaan wonen. Ze betrad een groot huis in Tuxedo Park.

Op 12 september 1949 huwde dochter Elisabeth met Prins Heinrich von und zu Liechtenstein.
Op 30 juli 1950 werd Zita’s eerste kleinkind Vincenz geboren, de zoon van Elisabeth.

Op 17 januari 1950 huwde Prins Karl Ludwig met Prinses Yolanda de Ligne.

In 1949 kreeg Zita uit Rome bericht dat er een proces was ingezet voor de zaligverklaring van haar man, Keizer Karl.
Zita heeft toen veel tijd besteed aan het beantwoorden van de gestelde vragen. Zij heeft ook haar archief geordend.
Na de voltooiing van het proces vond op 3 oktober 2004 de zalig verklaring van Keizer Karl in Rome plaats.

Op kerstmis 1950 verloofde Otto zich met Prinses Regina van Saksen-Meiningen. Otto en Regina hadden elkaar ontmoet in een vluchtelingenkamp bij
Bayreuth, waar Regina als verpleegster werkte. Op 10 mei 1951 vond hun huwelijk plaats in Nancy in de Eglise des Cordeliers. Na de huwelijksreis
vestigde het paar zich in Claire Fontaine in Frankrijk. In 1954 verhuisde het paar naar het dorp Pöcking bij de Starnberger See in Duitsland.

Op 15 mei 1955 tekende Oostenrijk een wet waarin stond dat de wet van 3 april 1919 moest worden nageleefd, de
anti-Habsburgse wet tegen het Huis Habsburg-Lotharingen. Otto en Regina konden dus niet in Oostenrijk gaan wonen.

Eind 1952 keerde Zita terug naar Europa. Ze ging in Slot Colmar Berg wonen in Luxemburg bij haar moeder Hertogin Maria Antonia. Zita verzorgde haar moeder.

Otto zette zich in voor de Europese eenwording. Op 18 februari 1957 werd het verboden dat Otto zich Otto van Oostenrijk bleef noemen. Als
Otto afstand deed van de troon kon Otto naar Oostenrijk terugkeren. In 1961 deed Otto afstand van zijn aanspraken op de Oostenrijkse troon.

In 1962 verhuisde Zita naar Zizers in Zwitserland. Zij ging wonen in het St. Johannesstift op de tweede verdieping in een appartement.


Foto uit: Zita, Keizerin van Oostenrijk, Koningin van Hongarije

In maart 1966 kwam er een nieuwe regering in Oostenrijk. Deze regering gaf Otto de gelegenheid dat hij
weer welkom was in Oostenrijk. Op 31 oktober 1966 bracht Otto een kort bezoek aan Oostenrijk.

Op 1 april 1971 bezocht Zita het graf van Keizer Karl op Madeira, 50 jaar na zijn overlijden.
Zita’s dochter Adelheid overleed plotseling op 2 oktober 1971.

Op 23 mei 1979 werden Zita en haar zoon Rudolf in particuliere audiëntie ontvangen door Paus Johannes Paulus II.

Op 9 juni 1978 kreeg Otto het Duits Staatsburgerschap. Vanaf 7 juli 1979 maakte Otto gedurende een lange reeks van jaren deel uit van het Europees Parlement.

Op 11 mei 1982 vernam Zita uit de krant dat er voor haar geen belemmeringen meer bestonden om naar Oostenrijk te reizen.
In mei 1982 keerde Zita voor het eerst terug in Oostenrijk en bezocht daar de belangrijkste plekken voor haar.

Naarmate de tijd vorderde kreeg Zita lichamelijke klachten. De laatste levensjaren liep ze met twee wandelstokken.
Haar gezichtsvermogen verminderde en haar krachten namen af maar haar geest bleef tot het laatst helder.


Foto uit: Zita, Keizerin van Oostenrijk, Koningin van Hongarije

In maart 1983 heeft Zita het volgende naar buiten gebracht: Volgens Zita zou het Mayerling drama geen zelfmoord zijn van Kroonprins Rudolf maar
een politieke moord. Rudolf moest dan meewerken in een complot met de Franse Minister-president Clemenceau. Franz-Joseph zou worden afgezet en
Rudolf zou op de troon komen. Omdat Rudolf weigerde moest hem het zwijgen worden opgelegd door een huurmoordenaar. Dit zou zij hebben gehoord
van de echtgenote van Karl Ludwig, de broer van Franz-Joseph aan wie Rudolf het complot zou hebben verteld. Otto von Habsburg heeft steeds
geweigerd hier commentaar op te geven. Historici zijn van mening dat dit verhaal geklets is en dus totaal niet waar is.

In de zomer van 1988 kreeg Zita een longontsteking. Ze hersteld maar moest daarna wel in een rolstoel zitten.

Begin maart 1989 bracht Otto een bezoek aan Hongarije.


Foto uit: Zita, Keizerin van Oostenrijk, Koningin van Hongarije

Op 10 maart 1989 raakte Zita in coma. Op 14 maart 1989 overlijdt Keizerin Zita in Zizers te Zwitserland.
Op 28 maart 1989 werd Zita naar Oostenrijk overgebracht in Kloosterneuburg. Op 30 maart 1989 volgde de
overbrenging naar Wenen. Op 1 april 1989 volgde de begrafenis van Keizerin Zita in de Kapuzinergruft te Wenen.

Keizerin Zita is zich haar hele leven lang blijven beschouwen als Keizerin van Oostenrijk en Koningin van Hongarije.

Karl en Zita kregen in totaal 8 kinderen:
- Otto (1912-2011)
- Adelheid (1914-1971)
- Robert (1915-1996, vader van aartshertog Lorenz van Oostenrijk-Este)
- Felix (1916-2011)
- Karl Ludwig (1918-2007)
- Rudolf (1919-2010)
- Charlotte (1921-1989)
- Elisabeth (1922-1993)

Op initiatief van de benedictijner abdij van Solesmes in het Franse bisdom Le Mans is het proces voor de zaligverklaring van Keizerin Zita in gang gezet.

Otto von Habsburg


Otto (Franz Joseph Otto Robert Maria Anton Karl Max Heinrich Sixtus Xavier Felix Renatus Ludwig
Gaetan Pius Ignatius) wordt geboren op 20 november 1912 als Erfprins van Oostenrijk-Hongarije.


Foto: Otto met Keizer Franz-Joseph, afkomstig van http://otto.twschwarzer.de/

Op 10 mei 1951 trouwt Otto met Prinses Regina van Saksen-Meiningen (6 januari 1925).


Foto: Otto en Regina, afkomstig van: http://otto.twschwarzer.de/

Regina en Otto krijgen 7 kinderen:
- Andrea (30 mei 1953) is getrouwd op 9 juli 1977 met Karl Eugen, Hereditary Count of Neipperg en samen hebben ze vijf
kinderen: Philipp ( 6-09-1978), Benedikt (11-04-1980), Dominik (27-07-1981), Hemma (11-10-1983) en Katharina (3-04-1986).

- Monika (13 september 1954, tweelingzus van Michaela) is getrouwd met Luis María Gonzaga de Casanova-Cárdenas y Barón, Duke of Santangelo
op 21 juni 1980 en samen hebben ze vier kinderen: Baltasar (17-08-1981), Gabriel (23-03-1983), Rafael (18-08-1986) en Santiago (26-04-1993).

- Michaela (13 september 1954, tweelingzus van Monika) was getrouwd met Eric Teran d'Antin op 14 januari 1984 en gescheidde van hem in 1994.
Met Eric Teran d'Antin heeft ze drie kinderen: Marc (7 mei 1984), Carla (17 augustus 1987) en Justin (10 februari 1989).
Op 22 oktober 1994 hertrouwde Michaela met Count Hubertus von Kageneck.

- Gabriela (14 oktober 1956) trouwde met Christian Meister op 30 augustus 1978 burgerlijk en 5 september 1978 in de kerk. Ze scheidde van hem in 1997.
Samen hebben ze drie kinderen: Severin Meister (9 januari 1981), Lioba Meister (20 augustus 1983) en Alene Meister (7 september 1986).

- Walburga (5 oktober 1958) is getrouwd met Count Archibald Douglas op 5 december 1992 en samen hebben ze één zoon: Count Moritz (30 maart 1994).

- Karl Thomas Robert Maria Franziskus Georg Bahnam Habsburg-Lothringen (11 januari 1961; erfopvolger van het Huis Habsburg)
is op 31 januari 1993 getrouwd met Barones Francesca von Thyssen-Bornemisza de Kászon et Impérfalva met wie hij drie kinderen
heeft: Eleonore (28-02-1994), Ferdinand (21-06-1997) en Gloria (15-10-1999).

- Paul Georg (16 december 1964) is op 18 oktober 1997 getrouwd met Hertogin Eilika von Oldenburg met
wie hij 3 kinderen heeft: Sophie (12-01-2001), Ildikó (Hilda) (6-06-2002) en Karl Konstantin (20-07-2004).

In 1961 deed Otto definitief afstand van zijn rechten op de Oostenrijkse troon. Zijn rechten op de Hongaarse
troon heeft Otto nooit opgegeven. Otto is de oom van Aartshertog Lorenz, die getrouwd is met Prinses Astrid
van België. Ook is hij de oom van Carl-Christian, man van Prinses Marie-Astrid van Luxemburg.

Otto van Habsburg is en blijft de laatste Kroonprins van Oostenrijk-Hongarije.
Na Otto volgen er geen leden meer van het Huis Habsburg die aanspraak kunnen maken op de Hongaarse troon.


Foto: Otto en Regina, afkomstig van: http://www.ottovonhabsburg.org/

Op 1 januari 2007 heeft Otto zijn functie als Hoofd van het Huis Habsburg overgedragen aan zijn zoon Karl von Habsburg.

Op 3 februari 2010 overlijdt Prinses Regina in Pöcking, Duitsland. Op 10 februari 2010
volgde de begrafenis van Prinses Regina in de crypte in de Veste Heldburg.

Op 4 juli 2011 overlijdt Otto von Habsburg op 98 jarige leeftijd in Pöcking, Duitsland.
Op 16 juli 2011 volgde de begrafenis van Otto von Habsburg in de Kapuzinergruft te Wenen.
Ook werd op 16 juli 2011 Regina von Habsburg bijgezet in de Kapuzinergruft te Wenen.

Hoofd van het Huis Habsburg: Karl von Habsburg


Karl von Habsburg is geboren op 11 januari 1961 geboren als zoon van Otto van Habsburg en Prinses Regina.

Karl von Habsburg voltooide de lagere school in Pöcking en vervolgens de moderne taalschool in Tutzing, beide openbare scholen.

In 1982 begon hij rechten te studeren aan de Universiteit van Salzburg en slaagde hij voor het eerste staatsexamen in 1984. In het
academiejaar 1984/85 voltooide hij een jaar in het buitenland aan de Michigan State University, waar hij juridische filosofie studeerde.

In 2003 hervatte Karl von Habsburg zijn studie en voltooide hij een opleiding in bedrijfskunde en handelsrecht aan de
particuliere Europese Academie in Bolzano. In 2012 voltooide hij zijn studie aan de particuliere IMADEC-universiteit
in Wenen met de academische graad van Master: Bedrijfskunde (MBA), Bedrijfsrecht (MLE) en Recht (LL.M).

Zijn inkomen verdient hij als media-ondernemer in Nederland, Oekraïne, Bulgarije en Oostenrijk.

Als je geboren wordt in een gezin dat al eeuwenlang de hoogste politieke posities bekleedt, zit de politiek
waarschijnlijk al in de genen. In 1980 richtte Karl von Habsburg de "Pan-European Alps-Adriatic Circle" op.
Voor de voormalige Beierse premier Dr. Alfons Goppel, lid van het Europees Parlement, trad op als assistent
in het Europees Parlement over kwesties met betrekking tot de rechten van etnische minderheden in Europa.
In latere jaren was hij politiek adviseur van de Salzburgse gouverneur, Dr. Wilfried Haslauer (senior).

In 1986 nam Karl von Habsburg de rol van president van de pan-Europese beweging in Oostenrijk over. Sinds 1994 is hij lid van het
internationale presidium van de Paneuropean Union (sinds 2015 in de functie van vice-president), wiens president zijn vader Otto
von Habsburg was van 1973 tot 2004. Na twee succesvolle verkiezingscampagnes bij de verkiezingen voor de Nationale Raad in 1994 en
1995, werd Karl von Habsburg bij de eerste Europese verkiezingen in 1996 gekozen in het Europees Parlement, waar hij drie jaar diende.

Op 25 september 1992 werd de verloving bekend gemaakt tussen Karl von Habsburg met Barones Francesca Anne Dolores
Freiin Thyssen-Bornemisza de Kászon et Impérfalva. Francesca is geboren op 7 juni 1958 te Lausanne als dochter van
Baron Hans Heinrich Thyssen-Bornemisza de Kászon en zijn derde vrouw, fashion model Fiona Frances Elaine Campbell-Walter.
Het huwelijk van Karl en Francesca vond plaats op 31 januari 1993. Na 10 jaar huwelijk ging het paar in 2003 uit elkaar
en de scheiding is officieel uitgesproken in 2017. Francesca Thyssen-Bornemisza is een Oostenrijkse kunstkenner en verzamelaar.

Karl en Francesca hebben 3 kinderen:

- Eleonore Maria del Pilar Iona Christina Jelena (28 februari 1994) is op 20 juli 2020 getrouwd met de Belgische autocoureur
Jérôme d'Ambrosio tijdens een kleine burgerlijke plechtigheid bij de burgerlijke stand van Monaco (27 december 1985).
Op 20 oktober 2021 zijn Eleonore en Jérôme de trotse ouders geworden van Otto d'Ambrosio, vernoemd naar haar opa.

Eleonore ging naar kostschool in Gstaad en studeerde rechten aan de European Business School London. Ze voltooide haar
masteropleiding aan het Istituto Marangoni Milaan in Fine Jewellery Design in 2020 en werkt als sieradenontwerper.
Eleonore heeft ook gewerkt als fotomodel, te zien in advertentiecampagnes en op de catwalk voor Dolce & Gabbana.

- Ferdinand Zvonimir Maria Balthus Keith Michael Otto Antal Bahnam Leonhard (21 juni 1997), erfopvolger

- Gloria Maria Bogdana Paloma Regina Fiona Gabriela (15 oktober 1999)

Karl Habsburg heeft een relatie met de Portugese Christian Reid.
De succesvolle onderneemster komt uit een grote portwijnfamilie.
16 juni 2022: Aartshertog Karl van Oostenrijk is in het voorjaar stilletjes hertrouwd.
Hij trouwde met Christian Nicolau de Almeida Reid in haar geboorteland Portugal.

Op 1 januari 2007 is Karl von Habsburg, Hoofd van het Huis Habsburg geworden nadat zijn vader
hem dit heeft overgedragen. In Oostenrijk heet Karl: Karl Habsburg-Lothringen.

Karl von Habsburg heeft sinds zijn geboorte het Oostenrijkse staatsburgerschap en is daarom onderworpen aan militaire dienst.

Vanwege een rigoureuze interpretatie van de Habsburgse wet mocht hij Oostenrijk in de eerste jaren van zijn
leven niet binnenkomen, maar het inreisverbod bij gebrek aan een ontheffing gold eigenlijk alleen voor
familieleden die al in leven waren toen de Habsburgse wet begon, maar niet voor degenen die na 10 april 1919
geboren waren. Dit werd in 1980 bepaald door de administratieve rechtbank, en dus kon Karl von Habsburg in 1981
naar Salzburg verhuizen en zich daar vrijwillig aanmelden om zijn militaire dienst te vervullen.

In hetzelfde jaar meldde hij zich als eenjarige vrijwilliger en twaalf maanden later werd hij ontwapend als vaandrig.
Van 1982 tot 1984 diende hij als pelotonscommandant in een jagerscompagnie. In 1984 ging hij met pensioen als luitenant.

Karl von Habsburg verliet de infanterie op eigen verzoek en ging in 1984 bij de Oostenrijkse luchtmacht, waar hij aanvankelijk een
opleiding volgde tot militair piloot en diende tot 1996. Daarna voegde hij zich bij het reservelevel, nu met de rang van kapitein.

In de daaropvolgende jaren deed hij ook intensief aan het parachutespringen en werd hij in 2001 verkozen tot
voorzitter van de European Military Paratroopers Association - een functie die hij nog steeds bekleedt.

In 2003 werd hij, vanwege zijn juridische expertise, zijn politieke ervaring en zijn inzet voor de
bescherming van culturele eigendommen in Bosnië en Kosovo in de loop van de Joegoslavische oorlogen,
gereactiveerd en aangesteld als ambtenaar voor de bescherming van culturele eigendommen. Aanvankelijk
ingedeeld bij de staf van de Luchtvaartdivisie, daarna bij het Salzburger Militaire Commando, werd hij
al snel toegewezen aan het Instituut voor Menselijke en Sociale Wetenschappen van de Nationale
Defensie Academie, waartoe hij tot op de dag van vandaag behoort.

Verklaring over COVID-19 / Bedankt voor wensen voor welzijn

Beste vrienden,

Heel erg bedankt voor de vele herstelwensen die ik heb ontvangen via deze homepage, social media, etc. In wezen wil ik zeggen
dat u zich nergens zorgen over hoeft te maken. Aan de talrijke interviews die ik vandaag al heb gegeven, kun je ook zien dat
ik aan het herstellen ben. Quarantaine is gegarandeerd niet grappig, maar ik vind het belangrijk dat je openlijk omgaat met het
coronaprobleem om familie, vrienden en kennissen te beschermen.

Tegelijkertijd moeten we het hoofd koel houden. Dat betekent dat u het risico niet onderschat en er alles aan doet
om het risico op infectie voor uzelf en anderen zo laag mogelijk te houden. Maar er is echt geen reden tot paniek!

Overigens hebben de verantwoordelijke autoriteiten dit stoere hoofd ook bewezen in alles wat ik heb meegemaakt. Ik kan
de Oostenrijkse autoriteiten alleen maar feliciteren met hun serieuze maar rustige en professionele omgang met het virus.

Karl van Habsburg, 10 maart 2020

Verklaring over COVID-19 / Bedankt voor wensen voor welzijn

Beste vrienden,

Ik heb zojuist de melding ontvangen over het opheffen van de quarantaine na een negatieve coronatest.
Na besmet te zijn met het Covid-19-virus ben ik na bijna drie weken officieel weer gezond. Ik wil van
deze gelegenheid gebruik maken om iedereen te bedanken die mij via verschillende kanalen wensen voor
herstel heeft gestuurd. Zelfs als de quarantaine thuis voor mij wordt opgeheven, is het voor mij ook
geen terugkeer naar het normale leven. De ligging maakt het noodzakelijk om thuis te blijven. Dit is
de beste manier om de verdere verspreiding van het virus in te dammen.

In alle organisaties in Oostenrijk waar ik een managementfunctie bekleed, zijn de evenementen voor de komende twee
maanden afgelast. Waaronder de VI. Otto von Habsburg Symposium, dat zou worden gewijd aan het onderwerp "Vrijheid".

Nu moeten we in vrijheid verantwoordelijkheid nemen, voor onszelf en dus voor onze medemensen zorgen en thuis blijven.

Karl van Habsburg, 26 maart 2020.


Foto: Kurier/Juerg Christandl


Foto: L'OFFICIEL AUSTRIA / https://www.instagram.com/eleonorehabsburg/
Eleonore, Gloria en Ferdinand, de kinderen van Karl en Francesca Habsburg


Foto: Luc Castel / https://www.instagram.com/eleonorehabsburg/


Foto: Luc Castel / https://www.instagram.com/eleonorehabsburg/

Mijn geliefde dochter Eleonore is net getrouwd met Jerome D'Ambrosio, mijn fantastische nieuwe schoonzoon tijdens een intieme ceremonie
op de Mairie van Monaco, met inachtneming van alle beperkingen van sociale afstandelijkheid, gevolgd door een zeer gezellige lunch die
werd georganiseerd in een prachtig eigendom aan een dierbare oude vriend in Cap d'antillbes. Het was zo'n mooie dag, zo'n kostbaar moment
met zoveel liefde in de lucht! Een hele collectie hoeden werd voor ons allemaal gemaakt door mijn hoedenmaakster Stephen Jones van wereldklasse!
Het gelukkige paar is "Je ne sais où!" op een korte huwelijksreis voordat Jerome naar Berlijn moet voor de volgende reeks Formule E-races, want
het seizoen gaat eindelijk beginnen! Zegen hen allebei voor alle liefde die ze deelden met alleen een directe familie en een paar goede vrienden
uit Monaco. Niemand vloog naar binnen, niemand kwam van ver ... maar de match werd gemaakt in de hemel!


Foto: Luc Castel / https://www.instagram.com/franticbornemisza/


Foto: Luc Castel / https://www.instagram.com/franticbornemisza/


Foto: Luc Castel / https://www.instagram.com/franticbornemisza/


Foto: Ferdinand von Habsburg / https://www.instagram.com/franticbornemisza/


Foto: Ferdinand von Habsburg / https://www.instagram.com/franticbornemisza/


Foto: Ferdinand von Habsburg / https://www.instagram.com/franticbornemisza/


Foto: Ferdinand von Habsburg / https://www.instagram.com/franticbornemisza/


Foto: Ferdinand von Habsburg / https://www.instagram.com/franticbornemisza/


Foto: Ferdinand von Habsburg / https://www.instagram.com/franticbornemisza/


Foto: Francesca Thyssen-Bornemisza / https://www.instagram.com/franticbornemisza/


Foto: https://www.instagram.com/fhabsburg62/


Foto: https://www.instagram.com/fhabsburg62/


Foto: https://www.instagram.com/fhabsburg62/


Foto: https://www.instagram.com/fhabsburg62/

Welkom op de wereld kleine Otto - geboren op 20 oktober 2021. Je ouders
zouden niet trotser op je kunnen zijn. Onze harten zijn vol liefde


Foto: Eleonore von Habsburg

Welkom in onze familie kleine Otto! Je brengt niets anders dan Vreugede Vreugde Vreugde!
Je ouders zijn de beste ouders die je ooit zou kunnen hebben, Eleonore en Jerome hebben
je verwelkomd in de wereld als trotse ouders en! De rest van ons, je zult het gewoon
moeten verdragen! We zullen ons best doen om je een veilig gevoel te geven, alles te
leren wat je kunt van ons allemaal, en je altijd geliefd en gekoesterd te voelen.

Je hebt me nu gekwalificeerd als ouderling! Een houder van oude wijsheid!
Ik geniet nu al van mijn nieuwe rol! Je bent gezegend! Geboren 20.10.21

Gelukkige verjaardag Jerome! Zo speciaal om onze eerste kerst en je verjaardag met z'n vieren door te brengen.


Foto: Eleonore von Habsburg

Ferdinand von Habsburg



Foto: https://www.instagram.com/fhabsburg62/

Ferdinand Zvonimir Maria Balthus Keith Michael Otto Antal Bahnam Leonhard is nu de erfopvolger van het Huis Habsburg.
Op 20 september 1997 werd Ferdinand Zvonimir gedoopt in Zagreb door kardinaal Franjo Kuharic. Zijn peetouders zijn
Georg von Habsburg, Alois Konstantin Löwenstein-Wertheim-Rosenberg, Koningin Margarita van Bulgarije en Agnes Husslein.

Ferdinand Zvonimir, Oostenrijkse autocoureur: "Van jongs af aan een sportliefhebber, heb ik altijd genoten van competitie en mezelf pushen,
maar het was karting dat mijn ware passie werd op 10-jarige leeftijd. Op 13-jarige leeftijd ging ik naar mijn eerste internationale kampioenschap
en wist dat het mijn roeping was." Ferdinand heeft een eigen website waarop zijn autosportcarrière te volgen is: http://www.ferdinandhabsburg.com/


Sissi films


Sissi-trilogie van Ernst Marischka (2 januari 1893-12 mei 1963) met de destijds nog onbekende actrice Romy Schneider, pseudoniem van Rosemarie
Magdalena Albach (23 september 1938- 29 mei 1982) als Keizerin Sissi en Karlheinz Böhm (16 maart 1928-29 mei 2014) als Franz-Joseph in de hoofdrol.

- Sissi (1955)
- Sissi - Die junge Kaiserin (1956)
- Sissi - Schicksalsjahre einer Kaiserin (1957).


Foto van: http://allvip.us/

In 2009 verscheen er een tweedelige Oostenrijkse tv-serie, 'Sisi', met Christiana Capotondi als keizerin Elisabeth.
De serie werd geregiseerd door Xaver Schwarzenberger.


Foto van: http://filmykostiumowe.blogspot.nl/

KRO-NCRV, Nederlandse TV: zendt nieuwe serie historisch kostuumdrama Sisi uit

Driedelige serie met Dominique Devenport als Sisi en Jannik Schüman als Franz Joseph
op vrijdag 31 december 2021, zaterdag 1 en 8 januari 2022 rond 22.00 uur op NPO 2.

De 19e eeuw. Wanneer Elisabeth van Oostenrijk, ook wel Sisi genoemd, keizer Franz Joseph leert kennen, blijkt er
onmiddellijk sprake van een onweerstaanbare aantrekkingskracht. Het is geen geheim dat Franz Joseph op zoek is
naar een bruid, omdat Oostenrijk een sterke keizerin nodig heeft, en de monarchie een troonsopvolger.


Foto: Lukas Salna / KRO-NCRV


Foto: Lukas Salna / KRO-NCRV


Foto: Lukas Salna / KRO-NCRV


Foto: Lukas Salna / KRO-NCRV

Keizerin Elisabeth in Territet/Montreux (Zwitserland)


In de zomervakanties in Zwitserland heeft de beheerster het beeld van Keizerin Elisabeth in Territet bezocht.
Het gaat dan om de zomervakanties van 2006 t/m 2012, 2015, 2017 en 2019.
Bij het Meer van Genève in Genève is Keizerin Elisabeth van Oostenrijk dood gestoken door de anarchist Luige Lucheni.

Territet is een voorstadje van de stad Montreux in Zwitserland. Elisabeth ging vaak naar Montreux.

Hieronder de zelfgemaakte foto´s van het beeld:











De tekst op het beeld, is in het Frans. In Zwitserland spreken ze drie talen: Frans, Duits en Italiaans.
Territet ligt in het Frans- talige gedeelt van Zwitserland vandaar is de tekst van het beeld in het Frans.







In het parkje bij het standbeeld van Keizerin Sisi staan ook twee gedenktekens voor de oprichters van Nestlé:
Henri Nestlé en zijn vrouw Clementine Nestlé. In Vevey (vlak achter Montreux) staat het museum Nest over de geschiedenis
van Nestlé en het voedselmusuem Alimentarium waarin Nestlé het bedrijf is begonnen. Verder staat in Vevey het hoofdkantoor van Nestlé.



Keizerin Elisabeth in Genève


In juli 2015 is de beheerster op vakantie in Zwitserland naar Genève gegaan. Op 10 september 1898 onder gezelschap van haar
hofdame Irma Sztáray liep Elisabeth links van het hotel Beau Rivage waar zij op dat moment incognito verbleef, aan de oever
van het Meer van Genéve om de lijnboot naar Montreux te nemen. Keizerin Elisabeth (beter bekend als Sisi) wordt door de
anarchist Luigi Lucheni met een stiletto in haar borst gestoken. De keizerin, in een shock, drong er op aan om toch aan
boord te willen. Maar zodra de boot weg vaarde, viel ze flauw. De boot keerde terug naar de pier en ze werd vervoerd naar
Hotel Beau Rivage, waar ze een paar minuten later overleed in haar hotelkamer.

Hieronder de zelfgemaakte foto´s:

Bij Hotel de la Praix is een gedenkplaat van Keizerin Elisabeth aan de kade van het Meer van Genève.



Hieronder foto's van het Hotel waar Keizerin Elisabeth incognito verbleef in Genève. De beheerster heeft gevraagd aan het hotel personeel of zij de
Sissi suite kon bezichtingen. Dat mocht en ik mocht ook van de receptie medewerker exclusieve foto's maken van de kamer waar Keizerin Elisabeth op
10 september 1898 is gestorven. De Sissi suite kan tegenwoordig geboekt worden als hotelkamer. Omdat Hotel Beau Rivage in 2015 al 150 jaar bestaat
hebben ze zelf een boek uitgebracht over de geschiedenis van het Hotel en in het boek staan vier pagina's over het verblijf van Sisi in Hotel
Beau Rivage. Uiteraard heb heeft de beheerster dit boek ook gelijk gekocht na de bezichting van de Sissi suite.











































Hieronder foto's van het standbeeld van Keizerin Elisabeth in Genève, rotonde Beau Rivage in een parkje aan de overkant van de weg.









Keizerin Elisabeth in Wenen (Oostenrijk)


In juli 2013 was de beheerster van deze website op vakantie in Wenen in het land Oostenrijk.
In Wenen bezocht de beheerster Paleis Schönbrunn en Paleis De Hofburg maar ook de Kapuzinergruft waar
Keizerin Elisabeth en Keizer Franz Joseph en hun zoon Kroonprins Rudolf liggen.

Verder heeft de beheerster veel souvenirs van Sisi gekocht.

Paleis Schönbrunn


Paleis Schönbrunn staat op de Werelderfgoedlijst en is de meest bezochte attractie van Oostenrijk. Het barokke totaalkunstwerk
bestaande uit paleis en tuinen, dat al eeuwen in keizerlijk bezit is, verkeert grotendeels in zijn historische staat. Bezoekers
kunnen zich verheugen op tal van attracties - van een rondleiding door de authentiek ingerichte woon- en representatieve kamers
van de keizerlijke familie in het kasteel tot een doolhof en labyrint in het kasteelpark tot een kindermuseum.

Paleis Schönbrunn is een uniek barok totaalkunstwerk, bestaande uit het voormalig woonpaleis met de omliggende tuinen. Van 1569 tot het
einde van de monarchie in 1918 was het pand eigendom van de Habsburgse dynastie. Onder de regering van Maria Theresa beleefde het
paleiscomplex zijn meest glamoureuze tijdperk als zomerresidentie uit 1745 en werd het het centrum van het hof en het politieke leven.
Tot op de dag van vandaag zijn de barokke meubels uit de Mariatheresiaanse periode en met de aanpassingen in de neorococostijl die
vanaf het midden van de 19e eeuw volgden in de representatieve kamers grotendeels bewaard gebleven.

Met het einde van de monarchie werden de keizerlijke staatseigendommen en dus ook het paleiscomplex Schönbrunn eigendom van de Republiek Oostenrijk.
Hoewel het in de tijd van de monarchie gedeeltelijk toegankelijk werd gemaakt voor het publiek, werden de staatskamers in het paleis in de loop van
de 20e eeuw intensief gebruikt voor toerisme. In 1996 werden paleis en tuinen Schönbrunn als ensemble uitgeroepen tot UNESCO-werelderfgoed.
Tegenwoordig is Paleis Schönbrunn een van de topattracties in Wenen en Oostenrijk.

Tegenwoordig kunnen bezoekers van Schloss Schönbrunn een indruk krijgen van de keizerlijke levensstijl in de authentiek ingerichte woon- en
representatiekamers. Van de ongeveer 80 kamers in het paleis met historische inrichting zijn op de eerste verdieping 45 kamers toegankelijk
voor publiek. De tour begint met de 19e-eeuwse woonvertrekken van keizer Franz Joseph I en zijn vrouw Elisabeth in de westvleugel van het paleis.
Het loopt door de representatieve kamers in het middengedeelte en in de appartementen in de oostvleugel, waarin Maria Theresa en haar man,
Keizer Franz I, woonden. In de 19e eeuw werd een deel van de oostvleugel bewoond door de ouders van Franz Joseph I - aartshertogin Sophie
en aartshertog Franz Karl - die vanaf 1880 dienden als representatieve kamers en indien nodig ook als gastenkamers. De verschillende
meubels zijn kenmerkend voor de levensstijl, sfeer en politieke oriëntatie van de individuele Habsburgse heersers.

Ook het kasteelpark met zijn imposante tuingebouwen en Fonteinen uit de tijd van de weduwe van Maria Theresa (1770 Jaren) staat grotendeels
open voor verkenning in de oorspronkelijke staat. Neptunusfontein, Obeliskfontein, Romeinse ruïne, de gelijknamige "Beautiful Fountain" en
de Gloriette op de Schönbrunner Berg bepalen de tuinen. Daarnaast nodigen tuingebieden grotendeels naar historische modellen, zoals de
kroonprinsentuin, doolhof en labyrint, en de speeltuin Labyrinthikon uit tot verpozen in de zomer.

In de oranjerie-tuin kunnen gasten een uitstapje maken naar de Europese tuincultuur, langs bittere sinaasappels, olijfbomen en mirten.
De Oranjerie van Schönbrunn, 189 meter lang en tien meter breed, is naast Versailles een van de grootste oranjerie-gebouwen in Europa.
Dankzij de nog bestaande originele hypocaustverwarming (kanaalvloerverwarming) uit het midden van de 18e eeuw overwinteren exotische,
koudegevoelige planten nog steeds met een constante tien graden.

Het kindermuseum in het kasteel nodigt zijn jonge bezoekers uit voor een reis naar de monarchie van Maria Theresa en haar nakomelingen.
Het museum ziet zichzelf als een belevingswereld waarin de jongere gasten alle facetten van het hofleven leren kennen. De focus ligt op
het leven van de keizerlijke kinderen aan het hof. Hier kunnen de kinderen spelenderwijs het leven in de keizertijd begrijpen in twaalf
kamers op de begane grond van het kasteel door aan te raken en uit te proberen. De kamers zijn gewijd aan verschillende vakgebieden en
illustreren hoe de kinderen aan het hof zich kleedden, hoe ze speelden, hoe ze aten en nog veel meer. Historische omstandigheden worden
op een kindvriendelijke manier overgebracht door vele mogelijkheden voor interactie. De kleine bezoekers kunnen ook zelf deelnemen aan
het keizerlijke leven en prachtige kapsels imiteren, kleding passen en de feesttafel dekken. Daarnaast wordt er het hele jaar door een
gevarieerd programma aangeboden bestaande uit rondleidingen, handwerk- en creatieve workshops en nog veel meer. Ook is het mogelijk
om verjaardagen te vieren in het kindermuseum.

Paleis Schönbrunn was het zomerpaleis van de Habsburgers in Wenen.

Hieronder volgen zelfgemaakte foto's van het Paleis.

De voorkant van het Paleis:













De achterkant van het Paleis:













De voorkant van het Paleis in de schemering:





Het metro station Schönbrunn, de halte voor het Paleis:



De mooie vertrekken van Paleis Schönbrunn


Je mag niet zomaar zoals de meeste paleizen fotograferen in het Paleis.

Voordat je aan je film- en fotowerk begint bij de locaties van de Schönbrunn Group, heb je een officiële vergunning en een contract nodig.
Filmen en fotograferen is alleen mogelijk voor ondersteunde formaten: we geven je graag foto- en filmvergunningen voor:
- Huidige rapportage
- Thematische verslagen
- Historisch werk
- Reisdocumentatie
- Advertentiefoto's en presentaties alleen op aanvraag.
Neem minimaal 3 weken voordat u aan het werk gaat contact met ons op: info@schoenbrunn.at
Om de foto's vervolgens online te plaatsen op je website kost ook een behoorlijk bedrag:
voor 5 jaar (Niet Commercieel): €100,00 en voor 5 jaar wel Commercieel: € 150,00

In de Pershoek van de Schönbrunn Group kunt u gratis foto's en teksten downloaden voor berichtgeving over Paleis Schönbrunn.
De website beheerster heeft de gratis foto's van de mooie vertrekken van Paleis Schönbrunn gedownload en hier gebruikt,
omdat je als bezoeker daarvan geen foto's mag maken.


Foto: © Schloß Schönbrunn Kultur- und Betriebsges.m.b.H., Severin Wurnig


Foto: © Schloß Schönbrunn Kultur- und Betriebsges.m.b.H., Severin Wurnig


Foto: © Schloß Schönbrunn Kultur- und Betriebsges.m.b.H., Severin Wurnig


Foto: © Schloß Schönbrunn Kultur- und Betriebsges.m.b.H., Severin Wurnig


Foto: © Schloß Schönbrunn Kultur- und Betriebsges.m.b.H., Severin Wurnig


Foto: © Schloß Schönbrunn Kultur- und Betriebsges.m.b.H., Severin Wurnig

Paleis de Hofburg


De Weense Hofburg was eeuwenlang het centrum van het Habsburgse rijk. Naast zijn functie als ambtswoning en administratief centrum was
de Hofburg ook de winterresidentie van de keizerlijke familie. Tegenwoordig biedt het Sisi Museum in de Hofburg met de keizerlijke
appartementen en de zilvercollectie historische en authentieke inzichten in hoofse tradities en het dagelijkse keizerlijke leven.

De Weense Hofburg was meer dan 600 jaar de keizerlijke residentie. Het voormalige middeleeuwse kasteelcomplex werd voortdurend uitgebreid
om te voldoen aan de eisen van het representatieve keizerlijke hof en het ceremonieel met balzalen en representatieve kamers. Tegelijkertijd
moest de Hofburg de woonappartementen voor elk gezinslid afzonderlijk huisvesten. Kamers voor de talrijke gerechtsambtenaren van de keizerlijke
huishouding, waaronder keukens, wijnkelders en pantry's, alsook voor het Hof moesten zilver- en tafelkamer ter beschikking worden gesteld.

De Hofburg heeft in totaal 18 vleugels met 2.600 kamers. Terwijl de meeste kamers nu verschillende musea huisvesten, maar ook kantoren, ministeries
en last but not least (sinds 1947) de presidentiële kanselarij, is het Sisi Museum met de keizerlijke appartementen en de zilverkamer te bezoeken
in de vleugel van de Reichskanzlei en in de Amalienburg rond de binnenplaats. Het museum, zorgvuldig geënsceneerd volgens een concept van prof.
Rolf Langenfass, een gerenommeerd decorontwerper, brengt bezoekers dichter bij de fascinerende persoonlijkheid van de keizerin. Bij het ontwerp
van het museum was het belangrijk om de mythe van Sisi niet kritiekloos voort te zetten, maar om naast de gebruikelijke clichés een natuurgetrouw
beeld van de vorstin te schetsen. Sindsdien heeft de uitgebreide collectie van de Schönbrunn-groep het mogelijk gemaakt om het verhaal van deze
veelzijdige vrouw te vertellen met behulp van tal van voorwerpen uit het bezit van de keizerin. Bezoekers worden rondgeleid door originele kledingstukken
en bijpassende accessoires zoals paraplu's, waaiers en handschoenen in een verleden wereld. Meer dan 300 exposities getuigen van de vreugde en het
verdriet, het verlangen, de angsten en de slagen van het lot van een keizerin die vandaag de dag nog steeds een betovering uitspreekt over veel mensen.

De keizerlijke appartementen omvatten de 24 kamers waarin keizer Franz Joseph en zijn vrouw Elisabeth woonden. Deze zijn grotendeels te bezichtigen
in hun originele staat, welke door uitgebreide restauratiewerkzaamheden is hersteld. Het meubilair in de privékamers weerspiegelt de bescheidenheid
van de langdurig monarch in de tweede helft van de 19e eeuw tot aan zijn dood in 1916: het straalt keizerlijke pracht uit, maar geen overdadige
pracht. De hoogtepunten van de rondleiding zijn de slaapkamer en de studeerkamer, waarin Franz Joseph zich omringde met talloze foto's en souvenirs
van familieleden. De gymzaal, de toiletruimte en de badkamer tonen de persoonlijke leefcultuur van de schoonheidsbewuste Sisi, de grote salon van
de keizerin met zijn gouden meubels toont het voortreffelijke vakmanschap van het Weense hof. De eetzaal illustreert de veelgeprezen tafelcultuur
van het Weense hof met een tafelset uit het oorspronkelijke bezit van de zilvercollectie.

De zilveren kamer op de begane grond is een van 's werelds grootste tentoonstellingscollecties, die gaat over de cultuur van een hoofse
huishouding. Uit het bezit van de voormalige zilver- en tafelkamer van het hof worden prachtige individuele voorwerpen gepresenteerd die
door leden van de keizerlijke familie worden gebruikt, evenals uitgebreide ensembles die op indrukwekkende wijze de rijkdom van het keizerlijke
huishouden illustreren. Ongeveer 7.000 van de 150.000 items in de collectie zijn te zien op 1.300 vierkante meter tentoonstellingsruimte. Onder
de verbazingwekkende verscheidenheid aan voorwerpen en kunstwerken die bewaard zijn gebleven, bevinden zich pannen uit de gerechtskeuken, bakvormen
uit de gerechtsbakkerij, tafellinnen, glasservies, zilverwerk, porseleinen schalen en vergulde bronzen centerpieces. Bijzondere hoogtepunten zijn het
prachtige Milanese middelpunt, het Weense hofzilver, het Grand Vermeil-servies en het persoonlijke mondstuk van Maria Theresia.

Hieronder volgen zelfgemaakte foto's van de buitenkant van
Paleis de Hofburg, Keizerappartements en Sisi museum.





Zilverkamer van de Hofburg


Hieronder volgen zelfgemaakte foto's van de zilverkamer van de Hofburg in Wenen.
Je mocht alleen foto's maken van de zilverkamer, niet van de kamers verder in het Paleis.















Sisi Museum


Je mag niet zomaar zoals de meeste paleizen fotograferen in de Hofburg.

Voordat je aan je film- en fotowerk begint bij de locaties van de Schönbrunn Group, heb je een officiële vergunning en een contract nodig.
Filmen en fotograferen is alleen mogelijk voor ondersteunde formaten: we geven je graag foto- en filmvergunningen voor:
- Huidige rapportage
- Thematische verslagen
- Historisch werk
- Reisdocumentatie
- Advertentiefoto's en presentaties alleen op aanvraag.
Neem minimaal 3 weken voordat u aan het werk gaat contact met ons op: info@schoenbrunn.at
Om de foto's vervolgens online te plaatsen op je website kost ook een behoorlijk bedrag:
voor 5 jaar (Niet Commercieel): €100,00 en voor 5 jaar wel Commercieel: € 150,00

In de Pershoek van de Schönbrunn Group kunt u gratis foto's en teksten downloaden voor berichtgeving over Paleis de Hofburg.
De website beheerster heeft de gratis foto's van de mooie vertrekken van Paleis de Hofburg gedownload en hier gebruikt,
omdat je als bezoeker daarvan geen foto's mag maken.


Foto: © Schloß Schönbrunn Kultur- und Betriebsges.m.b.H., Severin Wurnig


Foto: © Schloß Schönbrunn Kultur- und Betriebsges.m.b.H., Severin Wurnig


Foto: © Schloß Schönbrunn Kultur- und Betriebsges.m.b.H., Severin Wurnig


Foto: © Schloß Schönbrunn Kultur- und Betriebsges.m.b.H., Severin Wurnig


Foto: © Schloß Schönbrunn Kultur- und Betriebsges.m.b.H., Severin Wurnig


Foto: © Schloß Schönbrunn Kultur- und Betriebsges.m.b.H., Severin Wurnig


Foto: © Schloß Schönbrunn Kultur- und Betriebsges.m.b.H., Severin Wurnig


Foto: © Schloß Schönbrunn Kultur- und Betriebsges.m.b.H., Severin Wurnig


Foto: © Schloß Schönbrunn Kultur- und Betriebsges.m.b.H., Severin Wurnig


Foto: © Schloß Schönbrunn Kultur- und Betriebsges.m.b.H., Severin Wurnig


Foto: © Schloß Schönbrunn Kultur- und Betriebsges.m.b.H., Severin Wurnig


Foto: © Schloß Schönbrunn Kultur- und Betriebsges.m.b.H., Severin Wurnig


Foto: © Schloß Schönbrunn Kultur- und Betriebsges.m.b.H., Severin Wurnig


Foto: © Schloß Schönbrunn Kultur- und Betriebsges.m.b.H., Severin Wurnig


Foto: © Schloß Schönbrunn Kultur- und Betriebsges.m.b.H., Severin Wurnig


Foto: © Schloß Schönbrunn Kultur- und Betriebsges.m.b.H., Severin Wurnig

Kapuzinergruft


De Kapuzinergruft in Wenen (Kapucijner Grafkelder), ook wel keizerlijke grafkelder genoemd,
is de grafkelder waar sinds 1633 de Oostenrijkse Habsburgers worden bijgezet.
De laatste bijzetting was in 2011 toen Otto van Habsburg er werd bijgezet.

Hieronder volgen zelfgemaakte foto's van de graven van Keizerin Elisabeth, Keizer Franz-Joseph,
Kroonprins Rudolf, Keizerin Zita, Prinses Regina en Otto van Habsburg.






























Keizerin Elisabeth in Possenhofen (Duitsland)


In juli 2014 was de beheerster twee weken op vakantie in Duitsland. In deze vakantie bezocht de beheerster de plaats
Possenhofen waar Keizerin Elisabeth van Oostenrijk haarjeugd doorbracht met haar ouders en broers en zussen.

Kaiserin Elisabeth Museum im Historischen Bahnhof Possenhofen


In het historische treinstation is tegenwoordig een heel mooi museum gevestigd over Keizerin Elisabeth van Oostenrijk-Hongarije. Als beheerster
heb ik dit museum bezocht. Het is een klein maar prachtig museum want er staan ontzettend veel foto´s van Sisi in vitrines opgesteld.





Hieronder het standbeeld van Keizerin Elisabeth.







Het museum van binnen.











De stamboom van Keizerin Elisabeth hing op groot formaat in het museum.





Schloss Possenhofen


In Possenhofen staat Schloss Possenhofen waar Keizerin Elisabeth haar jeugd doorbracht. Het Slot is
tegenwoordig in privé bezit en is dus niet te bezichtigen. Van de buitenkant kon ik wel foto's maken.












Keizerin Elisabeth in Nederland


Van 2 mei t/m 10 juni 1884 verbleef Keizerin Elisabeth van Oostenrijk-Hongarije in Nederland. Ze verbleef in het Doelenhotel in Amsterdam.
Ze kwam naar Nederland voor een behandeling tegen heup en voetklachten van Dokter Johan George Mezger (1938-1909). Elisabeth hield het op
ischias maar reuma lijkt het meest waarschijnlijke. Verder leed ze aan zware depressies. Elisabeth reisde als Gravin van Hohenembs.

Op 2-4 mei 1884 bezoekt ze Amsterdam, Den Haag en Scheveningen.

5-11 mei gaat ze met haar dochter Marie-Valerie naar Muiderberg.
Ook bezoekt Elisabeth Artis drie keer. In Zandvoort bezoekt ze de St. Agathaparochie.

12-18 mei brengt Elisabeth een bezoek aan Zandvoort. Tussen Santpoort en Zandvoort maakt ze paardenritten. Olga Wüste, Baronesse van Gotsch bood
Elisabeth haar paarden te stallen op Spaarnberg en bood het Zwitserse Châlet op het landgoed aan als tijdelijke verblijfplaats voor de keizerin.
Elisabeth zal er een enkele keer overnachten. Elisabeth doet ook een boottochtje over de Zaanstreek. Elisabeth bezoekt de ruïne van Brederode in Santpoort.

19-25 mei: Elisabeth maakt lange strandwandelingen, ritten te paard en vaartochtjes op de zee in Zandvoort.

26 mei tot 1 juni: bezoekt Elisabeth Egmond aan Zee en Castricum.

2-8 juni: Elisabeth doet vaartochten op zee.
In Hotel Kaufman verblijft Elisabeth.

9-10 juni: Elisabeth bezoekt Paleis Het Loo.
Ze verbleef in Hotel de Keizerskroon in Apeldoorn.

Tweede verblijf in Nederland is van 26 februari tot 1 april 1885. Ze verblijft in het Doelenhotel en in Villa Paula in Zandvoort aan de Boulevard Barnaart,
eigendom van de Amsterdamse koopman Benedict M. Richard. Elisabeth overnacht in Zandvoort en overdag gebruikt ze het Doelenhotel in Amsterdam.
21 maart of 22 maart 1885 gaat Elisabeth op bezoek bij de Nederlandse Koninklijke Familie op Paleis Noordeinde in Den Haag.


Foto: Villa Paula in Nederland met op de voorgrond Keizerin Elisabeth van Oostenrijk.

Het bezoek aan Nederland had maar één doel en dat was genezing vinden voor haar kwalen.
De kuur van Dokter Mezger had haar goed gedaan.

Op zondag 11 september 1898 haalt Elisabeth nog één keer de Nederlandse pers.
In het Algemeen Handelsblad staat het bericht over de vermoorde keizerin.


Keizerin Elisabeth in Nederland, 28 december 2014


Ook in Nederland is Keizerin Elisabeth van Oostenrijk-Hongarije geweest.
De volgende objecten herrinneren hier aan.

Het Zwitsers chalet, Santpoort


Het chalet is gebouwd op funderingen van een Bleekerij annex Boerenwoning daterende uit de 17e eeuw.
De eerste steen werd gelegd op 3 mei 1839 door de echtgenote van Adriaan van der Hoop, lid van het bankiershuis Hoop & Co.
Hij gaf het chalet grote bekendheid door zijn wereldberoemde verzameling planten en gewassen, zoals omschreven is in de Hortis Spaarnbergens uit 1839.
Door vererving komt het chalet plus landgoed in handen van de Pruisische barones Olga van Gotsh, kleindochter van Adriaan van der Hoop.
Zij huwde in 1868 met een koopman Justus Rudolf Wüste. Van de toenmalige inrichting zijn alleen nog de woonkamer en een toilet-ruimte aanwezig.

Barones Olga van Gotsh, bood keizerin Sisi of wel Hare Majesteit Elisabeth van Oostenrijk het chalet aan als verblijfplaats om te genezen van haar reuma,
volgens de therapie van de Amsterdamse arts Dr. Mezger gedurende de periode van 2 mei 1884 tot en met 10 juni 1884. Officieel heeft keizerin Sisi hier
meerdere malen met en zonder gevolg gelogeerd. In 1898 werd keizerin Sisi echter op brute wijze vermoord door een Italiaanse anarchist.

Nadien heeft het chalet dienst gedaan als personeels- en koetsierswoning annex paardenstal tot omstreeks de eeuwwisseling.
Vanaf deze tijd tot omstreeks 1974 was het chalet eigendom van de gemeente Santpoort. Zij verhuurde het chalet diverse malen als
woning aan particulieren en als boswachterswoning. In 1975 kreeg het chalet voor het eerst zijn bestemming als restaurant.
Tegenwoordig zit Restaurant Boschbeek in het chalet. Zie ook: www.boschbeek.nl










Keizerin Elisabeth in Zandvoort


De grandeur van Zandvoort nam onmiskenbaar toe, zeker nadat Keizerin Sisi Zandvoort met een bezoek vereerde.
Omstreeks mei 1884 reisde de Keizerin van Oostenrijk, streng incognito onder de naam Gravin van Hohenembs,
af naar Amsterdam om daar de beroemde medicus J.G. Mezger te bezoeken in verband met haar kwalen, onder andere ischias.

Op aanraden van haar arts bezocht zij van 9 mei tot 10 juni 1884 samen met haar dochter Marie-Valerie en gevolg het strand van Zandvoort.
Zij genoot hier bijzonder van de gezonde zilte lucht en was een liefhebster van het maken van eindeloze duinwandelingen.

Een jaar later keerde zij terug en eind maart dat jaar verliet zij het vissersdorp om er niet meer terug te keren.

Zandvoort is haar nog niet vergeten en ter herinnering aan haar bezoeken is er een beeld van haar geplaatst op de Boulevard Barnaart.
















Van 10 april t/m 27 september 2015 was in Paleis Het Loo de tentoonstelling: "Sisi, sprookje & werkelijkheid" te zien!


Van 10 april 2015 t/m 27 september 2015 toonde Paleis Het Loo het ware levensverhaal van Keizerin Elisabeth van Oostenrijk in de tentoonstelling Sisi,
sprookje & werkelijkheid. Naast het geromantiseerde, sprookjesachtige beeld uit de films met in de hoofdrol Romy Schneider, werd ook de tragische kant
van haar leven belicht. Nooit eerder werd een dergelijk grote en veelzijdige tentoonstelling over Sisi buiten Oostenrijk georganiseerd.


Poster: Paleis Het Loo

Iedereen kent Sisi, keizerin Elisabeth van Oostenrijk (1837-1898), de beeldschone vrouw van keizer Franz Joseph. De romantische
films uit 1957-1959, met Romy Schneider en Karlheinz Böhm in de hoofdrol, maakten haar met de koosnaam ‘Sisi’ onsterfelijk.
Legendarisch is haar knielange kastanjebruine haar, dat zij droeg in een ingewikkeld vlechtwerk, en haar extreem slanke taille
die zij graag toonde in haar prachtige galajurken. Obsessieve aandacht voor haar schoonheid en gezondheid waren leidend in haar
leven. De dramatische zelfmoord van haar enige zoon Rudolf en het feit dat zij zelf om het leven werd gebracht hebben de mythe versterkt.

De expositie Sisi, sprookje & werkelijkheid liet de confrontatie zien tussen het sprookjesachtige beeld, gecreëerd door de beroemde films,
en de realiteit met depressies, intriges, obsessies en dood. Aan de hand van filmfragmenten, foto’s, schilderijen en persoonlijke bezittingen
werd Sisi’s jeugd, haar leven als keizerin aan het Weense hof, haar kroning tot koningin van Hongarije, de obsessie voor haar uiterlijk en de
mythevorming rond haar persoon geïllustreerd. Bijzondere aandacht werd besteed aan Sisi’s bezoeken aan Nederland.

De tentoonstelling was samengesteld door Olivia Lichtscheidl, conservator van het Sisi-Museum en Schloss Schönbrunn Kultur- und Betriebsges.m.b.H. in Wenen.

Onderstaande foto's laten zien hoe de Sisi tentoonstelling eruit zag.


Foto: M. Mulder/Paleis Het Loo


Foto: M. Mulder/Paleis Het Loo


Foto: M. Mulder/Paleis Het Loo


Foto: M. Mulder/Paleis Het Loo

Praktische informatie


Voor de tentoonstelling goldt een toeslag van € 3,00 per persoon.

Er mocht niet gefotografeerd en gefilmd worden.

De tentoonstelling was open van: dinsdag tot en met zondag van 10.00 tot 17.00 uur.

Nieuw boek over Keizerin Elisabeth


Het boek Sisi – Sprookje & werkelijkheid beschrijft het leven van de legendarische keizerin en gaat de confrontatie met de mythe en werkelijkheid aan.
Het boek is verschenen op 9 april 2015 ter gelegenheid van de tentoonstelling: "Sisi, sprookje & werkelijkheid" op Paleis Het Loo.
Het laatste hoofdstuk: "Sisi in Nederland" beschrijft de twee langdurige bezoeken van Keizerin Elisabeth aan Nederland.
Het boek is geschreven door: Katrin Unterreiner, Patric Aalders & Anne-Dirk Renting, uitgeverij WalburgPers.
Het boek is verkrijgbaar bij de uitgever WalburgPers en via Bol.com voor € 19,95.


Foto: Wills Vendrig

Bron: http://www.paleishetloo.nl/


Sisi boeken van de website beheerdster!


Sinds augustus 2015 heeft de beheerdster van deze site de onderstaande boeken over Keizerin Elisabeth van Oostenrijk-Hongarije in bezit.
Deze boeken die hieronder op de foto staan, zijn niet te koop.


Foto: Wills Vendrig


Bronnen voor Keizerin Elisabeth van Oostenrijk-Hongarije


Foto´s en tekst afkomstig van: Keizerin Elisabeth van Oostenrijk 1837-1898, Austria Imperial Edition (Paleis Schönbrunn),
geschreven door Renate Hofbauer, vertaald door Jan en Tineke Postma, laatste druk 2011.
En foto´s en tekst afkomstig van: Kaiserin Elisabeth Museum im historischen Bahnhof Possenhofen, Rundgang,
geschreven door Helga Weis, uitgever Kaiserin Elisabeth Museum Possenhofen e.V., Pöcking.
Tekst afkomstig van: Sisi, Sprookje en Werkelijkheid geschreven door Katrin Unterreiner, Patric Aalders & Anne-Dirk Renting,
uitgebracht in 2015 bij de tentoonstelling Sisi, sprookje & werkelijkheid in Paleis Het Loo, uitgever: Walburg Pers, Zutphen.
En foto´s van ansichtkaarten uit Paleis Schönbrunn en Paleis De Hofburg.
Eigen gemaakte foto´s van de Paleizen in Wenen en de Kapuzinergruft,
eigen gemaakte foto´s vanuit Possenhofen (Duitsland) en eigen
gemaakte foto´s uit Zwitserland.
Eigen gemaakte foto's vanuit Santpoort en Zandvoort.
Tekst Santpoort van: Restaurant Boschbeek.
Tekst Zandvoort van: VVV Zandvoort.
Foto’s en tekst afkomstig van Zita, Keizerin van Oostenrijk, Koningin van Hongarije,
geschreven door E.H.P. Cordfunke, uitgegeven ter gelegenheid van de 100ste herdenking
van het begin van de Eerste Wereldoorlog, uitgever Walburg Pers, Zutphen, versie 2013.
Foto's en Tekst: Österreichische Nationalbibliothek van 19 september 2019 via de link:
https://www.onb.ac.at/forschung/forschungsblog/artikel/ich-konnte-der-liebe-nicht-wiederstehen-1

Copyright © 2006-2023 https://koningsfan.nl/


Homepage